Đề tài Hình ảnh chiếc áo dài truyền thống Việt Nam trong mắt du khách nước ngoài

 TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HIẾN
 KHOA KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
 BỘ MÔN TÂM LÝ THAM VẤN - TRỊ LIỆU
 BÀI TIỂU LUẬN
 MÔN: VĂN HIẾN VIỆT NAM
 ĐỀ TÀI: “ Hình ảnh chiếc áo dài truyền thống Việt Nam trong mắt 
du khách nước ngoài ”
 GVHD: Ths. Lê Thị Ngọc Thúy
 SVTH: Vương Lưu Ly
 Lớp HP: 162SOS10201
 MSSV: 161A100108
 Nhóm: Nhóm 6 - tối thứ 6
 TPHCM, tháng 4 năm 2017 NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN
 LỜI CẢM ƠN
 Trên thực tế, không có thành công nào mà không gắn liền với sự hỗ trợ, giúp đỡ 
dù trực tiếp hay gián tiếp. 
 Với lòng biết ơn sâu sắc nhất, em xin chân thành cảm ơn Ths. Lê Thị Ngọc 
Thúy đã tận tâm hướng dẫn chúng em qua từng buổi học trên lớp, truyền đạt vốn kiến 
thức quý báu cho chúng em trong suốt khoảng thời gian học tập vừa qua. Nếu không 
có sự hướng dẫn, dạy bảo của Cô có lẽ em sẽ không thể hoàn thiện được bài tiểu luận 
này. Một lần nữa, em xin chân thành gửi lời cảm ơn đến Cô.
 Bài tiểu luận được thực hiện trong vòng 1 tuần. Do vậy, không thể tránh khỏi 
những thiếu sót và em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp từ quý Thầy Cô để 
em có thể rút ra được những kiến thức và kinh nghiệm quý báu. A. NỘI DUNG
 1. Dẫn lập:
 Cũng không khỏi ngạc nhiên khi được hỏi, mỗi người chúng ta đều trả lời 
rằng :” Áo Dài là một trang phục truyền thống của Việt nam :” Chiếc Áo dài là niềm 
kiêu hãnh của dân tộc, là di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam - một hình thức 
không gian văn hóa có giá trị đã được UNESCO công nhận năm 2002. Mỗi chúng ta 
dù ở Việt Nam hay ở nước ngoài trong những dịp Đại hội, lễ nghi, tiệc tùng, cưới hỏi 
hay cả trong cuộc sống thường ngày không thể thiếu đi hình ảnh chiếc Áo Dài truyền 
thống mang đậm nét văn hoá dân tộc Việt nam - một biểu tượng văn hóa qua bao thời 
đại.
 Từ bao đời nay, chiếc áo dài đã trở thành nét đẹp trong văn hóa của người Việt, 
đó là trang phục không thể thiếu trong trong các sự kiện quan trọng của đất nước, của 
dân tộc. Áo dài là hiện thân của dân tộc Việt, một vẻ đẹp mỹ miều nhưng đằm thắm, 
là một phần tất yếu trong mỗi phụ nữ Việt, là đặc trưng cho một quốc gia có người 
phụ nữ chịu thương chịu khó, luôn có đức hy sinh.
 Trải qua từng thời kì, từng giai đoạn cùng với những diễn biến của quà trình 
lịch sử Việt Nam, tà áo Việt Nam luôn tồn tại theo dòng thời gian, vẫn mãi sẽ là tâm 
hồn Việt, văn hóa Việt, là tinh thần Việt và là trang phục truyền thống mang đậm tính 
lịch sử lâu đời của nước Việt ngàn năm văn hiến. 
2. Mục đích nghiên cứu:
Tà áo dài Việt Nam dù đã trải qua bao thăng trầm lịch sử nhưng vẫn luôn trường tồn 
với thời gian và mang trên mình nhiều giá trị văn hóa. Áo dài không chỉ là trang phục 
truyền thống mà còn gói trọn tinh hoa đất Việt và góp phần tôn vinh vẻ đẹp của người 
phụ nữ Việt Nam. Cũng chính vì lẽ ấy, mỗi người trong chúng ta đều có một nhiệm 
vụ rất thiêng liêng và cao cả đó chính là giới thới đến bạn bè năm châu về truyền 
 0 thống văn hóa dân tộc, về tà áo dài thướt tha duyên dáng của phụ nữ Việt và cả 
về đất nước con người Việt Nam, góp phần quảng bá hình ảnh đất nước ta đến 
gần hơn với bạn bè quốc tế.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
 Đối tượng: chiếc áo dài Việt Nam
 Phạm vi nghiên cứu: Trong bài tiểu luận này, em xin phép chỉ nghiên cứu về 
 nguồn gốc, sự phát triển và vẻ đẹp của tà áo dài truyền thống Việt Nam để từ 
 đó làm nổi bật nên hình ảnh dịu dàng, cổ kính pha chút hiện đại, lịch sử mà 
 sang trọng của tà áo dài Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế.
4. Phương pháp nghiên cứu: 
Phương pháp nghiên cứu mà em đã xử dụng trong đề tài lần này chính là phương 
pháp quan sát không tham dự và tổng hợp.
5. Bố cục đề tài:
CHƯƠNG 1: Sơ nét về lịch sử hình thành và quá trình phát triển của tà áo dài 
Việt Nam
 1.1 Nguồn gốc suất xứ của tà áo dài Việt Nam
 1.2 Chặng đường hình thành, phát triển của tà áo dài Việt Nam qua các thời kì
 1.2.1 Những tà áo dài nguyên bản của người phụ nữ Việt
 1.2.2 Những nét cách tân đầu tiên trên tà áo dài
CHƯƠNG 2: Hình ảnh tà áo dài Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế
 2.1 Vẻ đẹp e lệ, đơn giản nhưng hấp dẫn của tà áo dài Việt Nam 
 2.2 Tình cảm của bạn bè quốc tế dành cho tà áo dài truyền thống của người phụ 
nữ Việt Nam
 1 NỘI DUNG ĐỀ TÀI
CHƯƠNG 1: SƠ NÉT VỀ SỰ HÌNH THÀNH VÀ QUÁ TRÌNH 
PHÁT TRIỂN CỦA TÀ ÁO DÀI VIỆT NAM
1.1 Nguồn gốc suất xứ của tà áo dài Việt Nam
 Chúng ta đã không còn lạ lẫm gì với cái tên áo dài - trang phục truyền 
thống của Việt Nam mình. Ngày nay, đâu đâu chúng ta cũng thấy bóng dáng của 
tà áo dài thướt tha: trên sân trường với đồng phục nữ sinh, trên bục giảng với áo 
dài cho các cô giáo, trong công ty cho nhân viên, trong các cửa hàng, trên máy 
bay, và cả trên đường phố.
 Thực ra không ai biết chiếc áo dài nguyên thủy ra đời từ khi nào và hình 
dáng thực sự ra sao vì không có sách sử nào ghi lại. Y phục xa xưa nhất của 
người Việt, theo những hình khắc trên mặt chiếc trống đồng Ngọc Lũ cách nay 
khoảng vài nghìn năm cho thấy hình phụ nữ mặc trang phục với hai tà áo xẻ. 
“Thời Bắc thuộc thì người Việt gài áo về tay trái, mà sau bắt chước người Trung 
Quốc mới mặc áo gài về tay phải".
 Kiểu áo dài xưa nhất là áo giao lãnh (hình 1), giống như áo tứ thân nhưng 
khi mặc thì hai thân trước để giao nhau mà không buộc lại. Bên trong có yếm lót, 
váy tơ đen, thắt lưng mầu buông thả.Vì phải làm việc đồng áng hoặc buôn bán, 
chiếc áo giao lãnh được thu gọn lại thành kiểu áo tứ thân (gồm bốn vạt nửa: vạt 
nửa trước phải, vạt nửa trước trái, vạt nửa sau phải, vạt nửa sau trái). Áo tứ thân ( 
hình 2) được mặc ra ngoài váy xắn quai cồng để tiện cho việc gồng gánh nhưng 
vẫn không làm mất đi vẻ đẹp của người phụ nữ.
 Vũ Vương Nguyễn Phúc Khoát được cho là người đặt nền tảng cho hình 
hài của áo dài của người Việt ta cho tới thế kỉ 16 vẫn bị ảnh hưởng cách ăn mặc 
của người Trung Quốc. Để giữ nét riêng cho dân tộc, trong một sắc dụ ông đã đề 
 2 cập đến trang phục của người Việt. Trong đó, hình hài của chiếc áo dài đã được 
hiện ra với hình dáng như áo dài hiện nay.(hình 3).
 Với tham vọng lập quốc một cõi, Vũ Vương Nguyễn Phúc Khoát ban hành 
sắc dụ về ăn mặc cho toàn thể dân chúng xứ Đàng Trong phải theo đó thi hành 
để phân biệt với Đàng Ngoài. Trong sắc dụ đó, người ta thấy lần đầu tiên sự định 
hình cơ bản của chiếc áo dài Việt Nam, như sau: "Thường phục thì đàn ông, đàn 
bà dùng áo cổ đứng ngắn tay, cửa ống tay rộng hoặc hẹp tùy tiện. Áo thì hai bên 
nách trở xuống phải khâu kín liền, không được xẻ mở. Duy đàn ông không muốn 
mặc áo cổ tròn ống tay hẹp cho tiện khi làm việc thì được phép..." (sách Đại 
Nam Thực lục từ Thái Tổ) đến nay vừa đúng con số ấy, bèn thay đổi y phục, đổi 
phong tục, cùng dân đổi mới, bắt đầu hạ lệnh cho nam nữ sĩ thứ trong nước, đều 
mặc áo nhu bào, mặc quần, vấn khăn, tục gọi quần chân áo chít bắt đầu từ đây.
 Tổng hợp các ghi chép vừa rồi có thể thấy, cải cách năm 1744 là một cuộc 
cải cách lớn về y phục cung đình dựa vào các sách Hội điển, bách khoa thư ghi 
chép điển chương chế độ của các triều đại Hán, Đường, Tống, Minh, Thanh và 
đặc biệt là Tam tài đồ hội của Vương kỳ thời Minh. Năm 1744 cũng là thời điểm 
đánh dấu sự xuất hiện của quần chân áo chít, bộ trang phục ban đầu áp dụng tại 
hai vùng Thuận Hóa, Quảng Nam, về sau được phổ biến rộng rãi trong toàn 
quốc, từng bước trở thành quốc phục của triều Nguyễn.
 Cấu tạo của chiếc áo dài: (Hình 4)
– Cổ áo cổ điển cao khoảng 2 đến 3 cm. Ngày nay, kiểu cổ áo dài được biến tấu 
khá đa dạng như kiểu trái tim, cổ tròn, cổ chữ U,.
– Thân áo được tính từ cổ xuống phần eo. Cúc áo dài thường từ cổ chéo sang vai 
rồi kéo xuống ngang hông. Ngày mới ra đời áo dài có năm khuy ở năm vị trí cố 
định vừa giữ cho thân áo ngay ngắn vừa tượng trưng cho năm đạo làm người: 
 3 nhân, nghĩa, lễ, trí, tín. Từ eo, thân áo dài được xẻ làm hai tà, vị trí xẻ tà ở hai 
bên hông.
– Áo dài có hai tà: tà trước và tà sau. Ngày xưa áo dài nam giới và thiếu nữ chỉ 
dài đến gối.
– Tay áo được tính từ vai, may ôm sát cánh tay, không có cầu vai, may liền, dài 
đến qua khỏi cổ tay một tí.
– Chiếc áo dài được mặc với quần thay cho chiếc váy ngày xưa. Quần áo dài 
được may chấm gót chân, ống quần rộng. Quần áo dài khi xưa may bằng vải 
cứng cáp, nay thường được may với vải mềm, rũ. Màu sắc thông dụng nhất là 
màu đen. Nhưng xu thế thời trang hiện nay thì chiếc quần áo dài có màu đi tông 
với màu của áo.
  Chiếc áo dài dành cho nam giới: (hình 5)
 Theo nhà biên khảo Trần Thị Lai Hồng thì áo ngũ thân đi đôi với quần hai 
ống và khăn đội đầu cũng là quốc phục của cánh đàn ông. Các bà các cô dùng 
màu sắc óng ả dịu mát trong khi đàn ông con trai chỉ dùng màu đen, trắng, hoặc 
lam thẫm. Theo sắc dụ ban hành từ thời Chúa Nguyễn Vũ Vương thì sự quy định 
trang phục cho nam giới ít gò bó và thoáng hơn, "Thường phục thì đàn ông, đàn 
bà dùng áo cổ đứng ngắn tay, cửa ống tay hoặc rộng hoặc hẹp tùy tiện. Áo thì hai 
bên nách trở xuống phải khâu kín liền không cho xẻ mớ. Duy đàn ông không 
muốn mặc áo cổ tròn và hẹp tay cho tiện làm việc thì cũng được".
 Kể từ năm 1952 thời Quốc gia Việt Nam, thủ tướng Trần Văn Hữu đã ấn 
định quốc phục cho các viên chức hành chánh trong chính phủ: nếu buổi lẽ mang 
tính cách tôn giáo hay lịch sử thì lễ phục là áo dài chẽn, khăn đen, quần lụa 
trắng.
 Vậy nếu nói đến quốc phục truyền thống thì chính chiếc áo dài nữ phục 
mới đậm nét hơn, được quy định bởi những văn bản pháp quy (sắc dụ chúa 
Nguyễn Vũ Vương) và chuẩn mực ăn mặc rõ ràng hơn (chiếu chỉ quy định của 
vua Minh Mạng về trang phục hoàn chỉnh cho áo dài nữ phục). Do đó khi nói 
 4 đến áo dài Việt Nam, người trong lẫn ngoài nước thường nghĩ đến chiếc áo dài 
nữ phục.
 Áo dài nam phục Việt Nam không phổ biến như áo dài nữ phục. Áo dài 
nam phục chỉ còn xuất hiện tại những lễ hội mang đậm nét truyền thống Việt 
Nam hay là lễ cưới, khi làm lễ ra mắt gia tộc. Đặc biệt tại tuần lễ cấp cao APCE 
2006 được tổ chức tại Việt Nam, trong lễ công bố Tuyên bố chung, các nhà lãnh 
đạo các nền kinh tế APEC đều mặc trang phục truyền thống của nước chủ 
nhà.(hình 6)
1.2 Chặng đường hình thành và phát triển của tà áo dài Việt Nam qua các thời 
kì:
1.2.1 Những tà áo dài nguyên bản truyền thống của Việt Nam:
 Ngược dòng thời gian tìm về cội nguồn, hình ảnh chiếc áo dài Việt với hai 
tà áo thướt tha trong gió đã được tìm thấy qua các hình khắc trên mặt trống đồng 
và hiện vật 
 Truyền thuyết kể lại rằng khi cưỡi voi xông trận, Hai Bà Trưng (40-
43.AD) đã mặc áo dài hai tà giáp vàng, che lọng vàng. Do tôn kính hai bà, phụ 
nữ Việt xưa tránh mặc áo hai tà mà thay bằng áo tứ thân.
 Theo thời gian, trong khoảng từ thế kỷ 17 đến thế kỷ 19, để có dáng dấp 
trang trọng và mang vẻ quyền quý hơn, phụ nữ nơi thành thị đã biến tấu kiểu áo 
ngũ thân từ chiếc áo dài tứ thân nhằm thể hiện sự giàu sang cũng như địa vị xã 
hội của người phụ nữ. Giống như một quy luật, trang phục cũng đi liền với diễn 
biến của lịch sử, chiếc áo dài ngũ thân vẫn không thể là điểm dừng của trang 
phục truyền thống Việt Nam.
 Cho đến đầu thế kỷ 20, phần đông áo dài phụ nữ thành thị đều may theo 
thể năm thân, hay năm tà. Mỗi thân áo trước và sau đều có hai tà, khâu lại với 
nhau dọc theo sống áo. Thêm vào đó là tà thứ năm ở bên phải, trong thân trước. 
Tay áo may nối phía dưới khuỷu tay vì các loại vải ngày xưa chỉ dệt được rộng 
nhất là 40cm. Cổ, tay và thân trên áo thường ôm sát người, rồi tà áo may rộng ra 
từ sườn đến gấu và không chít eo. Gấu áo may võng, vạt rất rộng, trung bình là 
80cm. Cổ áo chỉ cao khoảng 2 - 3cm.
 5 Trong các thập niên 1930 và 1940, cách may áo dài vẫn không thay đổi 
nhiều, gấu áo dài thường được may trên mắt cá khoảng 20cm, thường được mặc 
với quần trắng hoặc đen.
1.2.2 Những nét cách tân đầu tiên của tà áo dài Việt Nam:
 Một vài nhà tạo mẫu áo dài bắt đầu xuất hiện trong giai đoạn này, nhưng 
gần như họ chỉ bỏ được phần nối giữa sống áo, vì vải phương Tây dệt được khổ 
rộng hơn. Tay áo vẫn may nối. Nổi nhất lúc ấy là nhà may Cát Tường ở phố 
Hàng Da, Hà Nội. Năm 1939 nhà tạo mẫu này tung ra một kiểu áo dài được ông 
Âu hóa. Áo Le Mur vẫn giữ nguyên phần áo dài may không nối sống bên dưới. 
Nhưng cổ áo khoét hình trái tim. Có khi áo được gắn thêm cổ bẻ và một cái nơ ở 
trước cổ. Vai áo may bồng, tay nối ở vai. Khuy áo may dọc trên vai và sườn bên 
phải. Nhưng kiểu áo này chỉ tồn tại đến khoảng năm 1943. (Hình 7)
 Đến khoảng năm 1950, sườn áo dài bắt đầu được may có eo. Các thợ may 
lúc đó đã khôn khéo cắt áo lượn theo thân người. Thân áo sau rộng hơn thân áo 
trước, để áo ôm theo thân dáng mà không cần chít eo. Vạt áo cắt hẹp hơn. Thân 
áo trong được cắt ngắn dần từ giai đoạn này. Cổ áo bắt đầu cao lên, trong khi gấu 
được hạ thấp xuống.
 Áo dài được thay đổi nhiều nhất trong thập kỷ 60, áo dài bắt đầu được 
may chít eo, eo áo cắt cao lên. Gấu áo lúc này cắt thẳng ngang và may dài gần 
đến mắt cá chân. Nhiều người sau đó còn may áo dài với cổ khoét tròn. Đến gần 
cuối thập kỷ 60, áo dài mini trở thành thời thượng. Vạt áo may hẹp và ngắn, có 
khi đến đầu gối, áo may rộng hơn, không chít eo nữa, nhưng vẫn giữ đường lượn 
theo thân thể. Cổ áo thấp xuống còn 3cm. Tay áo cũng được may rộng ra. Đặc 
biệt trong khoảng thời gian này, vai áo dài bắt đầu được cắt lối raglan để ngực và 
tay áo ôm hơn, nhăn ít, mà lại đỡ tốn vải. Tay áo được nối với thân từ chéo vai. 
Quần may rất dài với gấu rộng đến 60cm và nhiều khi được lót hai ba lớp. Đến 
những năm 90, áo dài đã trở lại, cầu kỳ hơn, thanh nhã hơn và bắt đầu được bạn 
bè Quốc Tế nghĩ tới như là một biểu tượng của người phụ nữ Việt Nam. (Hình 8)
 6 CHƯƠNG 2: HÌNH ẢNH TÀ ÁO DÀI VIỆT NAM TRONG MẮT 
BẠN BÈ QUỐC TẾ.
 Áo dài là niềm tự hào không chỉ của phụ nữ Việt Nam mà của cả dân tộc 
Việt. Ngày nay, Áo dài Việt Nam đã xuất hiện ở khắp nơi trên thế giới và để lại 
những ấn tượng khó phai nhạt trong lòng bạn bè quốc tế.
2.1 Vẻ đẹp e lệ, đơn giản nhưng hấp dẫn của áo dài Việt Nam
 Mỗi dân tộc trên thế giới đều có một loại y phục truyền thống. Khi nhìn 
vào những trang phục truyền thống này chúng ta có thể phân biệt từng quốc gia. 
Ví như chỉ cần nhìn thấy chiếc áo kimono, chúng ta đã hình dung ngay ra đất 
nước, con người Nhật Bản. Người Trung Quốc lại có chiếc áo Thượng Hải mà 
thường gọi với cái tên gần gũi là "xường xám". Hanbok là một những hình ảnh 
đặc trưng của văn hóa Hàn Quốc. Còn người Việt Nam chúng ta có chiếc áo dài, 
áo dài được người Việt trân trọng và mặc dù chưa có một quyết định nào cụ thể 
nhưng áo dài gần như được công nhận là quốc phục của Việt Nam. 
 Nói đến chiếc áo dài Việt Nam, người ta nghĩ ngay đến sự thướt tha, 
duyên dáng, vẻ e lệ, mỹ miều của người phụ nữ. Công bằng mà nói, mỗi loại 
trang phục truyền thống trên thế giới đều có những vẻ đẹp riêng, nét đặc sắc 
riêng song có lẽ hiếm có trang phục truyền thống nào mà mang vẻ đơn giản 
nhưng vẫn sang trọng, kín đáo nhưng vẫn hấp dẫn, e lệ nhưng đầu mỹ miều như 
áo dài của Việt Nam. Có thể chính vì sự đối nghịch đầy lôi cuốn này mà áo dài 
Việt Nam khi xuất hiện trên thế giới đã ngay lập tức nhận được sự quan tâm của 
bạn bè quốc tế. (Hình 9)
 Đã có rất nhiều cuộc thi thiết kế và trình diễn áo dài được tổ chức tại Việt 
Nam cũng như ở nước ngoài. Nhà thiết kế Minh Hạnh - người từng giữ vị trí cao 
nhất ở nhiều Tuần lễ thời trang Việt Nam hay các lễ hội lớn, là một trong những 
người đã gặt hái được nhiều thành công khi giới thiệu và quảng bá các bộ sưu tập 
áo dài do chính mình thiết kế tới Nhật Bản với bộ sưu tập được thiết kế trên nền 
vải lụa sống hai da, cổ và tay áo được xếp thành nhiều lớp áo như kimono. Gam 
màu chủ đạo là hồng phấn và hồng đào lấy cảm hứng từ màu hoa anh đào; 
tới Anh với 100 mẫu áo dài lấy ý tưởng từ các họa tiết trong trang phục của 
Hoàng gia Anh được kết hợp với các màu sắc trang phục dân tộc Việt; cùng nhà 
thiết kế Lan Hương tới Mỹ trong bộ sưu tập từ chất liệu jeans và hoa sen vừa kết 
 7