Đề tài Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác thanh tra

 1
TỔNG THUẬT 
 ĐỀ TÀI CẤP BỘ TRỌNG ĐIỂM 
“TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÔNG TÁC THANH TRA” 
 1
PHẦN MỘT 
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG CỦA TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH 
VỀ CÔNG TÁC THANH TRA 
Tư tưởng Hồ Chí Minh là kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo 
chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, kế thừa và phát triển các 
giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, là một 
hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng 
Việt Nam. Đó là tư tưởng về giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng 
con người; về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; về xây dựng nhà nước 
của dân, do dân, vì dân; về chống tham ô, lãng phí, quan liêu, thực hành tiết kiệm; 
về nền văn hóa dân tộc và hiện đại; về đạo đức cách mạng; về đoàn kết trong 
Đảng, đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh 
thời đại; về xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh ... Tư tưởng Hồ Chí Minh đã 
và đang soi đường cho cuộc đấu tranh của nhân dân ta giành thắng lợi. Đó là tài 
sản tinh thần to lớn của Đảng và dân tộc ta. 
Tư tưởng Hồ Chí Minh là một học thuyết cách mạng, cùng với chủ nghĩa 
Mác - Lê nin, là nền tảng tư tưởng của Đảng, kim chỉ nam cho hành động của cách 
mạng Việt Nam. Nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh không theo lối tầm chương 
trích cú mà nghiên cứu một cách hệ thống, nắm vững và vận dụng sáng tạo vào 
thực tiễn những tư tưởng, quan điểm cốt lõi nhất về những vấn đề cơ bản nhất. Đó 
cũng là định hướng và yêu cầu quan trọng khi nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh 
về công tác thanh tra 
1. Nguồn gốc tư tưởng Hồ Chí Minh 
Nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh, trước hết phải nghiên cứu nguồn gốc, 
cái tạo nên bản chất cốt lõi, xuyên suốt hình thành trong con người Hồ Chí Minh 
trong suốt chiều dài của sự nghiệp. Về phương diện lý luận, nhiều nhà nghiên cứu 
coi nguồn gốc tư tưởng Hồ Chí Minh xuất phát từ 3 điểm cơ bản là: Chủ nghĩa yêu 
nước và truyền thống văn hóa nhân ái của dân tộc Việt Nam; tinh hoa văn hóa 
phương Đông và phương Tây; Chủ nghĩa Mác – Lênin. Ba yếu tố trên kết hợp với 
 2
nhân cách cá nhân kiệt xuất của Người được đúc rút từ quá trình hoạt động thực 
tiễn của Người tạo nên tư tưởng Hồ Chí Minh. 
 Tư tưởng Hồ Chí Minh, sự kế thừa và phát triển chủ nghĩa yêu nước, 
truyền thống văn hóa nhân ái của dân tộc Việt Nam 
Có thể khẳng định rằng, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra đi tìm con đường cho 
cách mạng Việt Nam với tấm lòng của một người Việt Nam yêu nước. Chủ nghĩa 
yêu nước của Người được tiếp thu từ truyền thống yêu nước từ ngàn đời của cha 
ông. Đó là một truyền thống yêu nước, thương nòi, tinh thần độc lập, tự chủ, tự 
lực, tự cường. Truyền thống đó đã khiến Người không cam tâm nhìn cảnh nước 
mất nhà tan, đồng bào mình lầm than trong kiếp nô lệ. Truyền thống đó đã hun 
đúc người thanh niên Nguyễn Tất Thành quyết tâm ra đi tìm con đường cứu nước, 
cứu dân. 
Lịch sử đã chứng minh rằng, dân tộc Việt Nam là dân tộc hình thành rất 
sớm. Nước chúng ta có từ thời Vua Hùng, có quốc gia dân tộc từ thời đại Văn 
Lang, Âu Lạc. Dân tộc Việt Nam là một dân tộc văn hiến, có một nền văn hóa 
truyền thống lâu đời, đó là truyền thống nhân nghĩa, độc lập, tự lực tự cường của 
một dân tộc được hình thành sớm, truyền thống này được hình thành từ cuộc đấu 
tranh khuất phục thiên nhiên và chống kẻ thù xâm lược giữ gìn đất nước. Tinh 
thần nhân nghĩa, đoàn kết, tương thân tương ái được thể hiện thông qua thực tiễn 
các cuộc đấu tranh làm chủ thiên nhiên và chống giặc ngoại xâm. Vì vậy, trách 
nhiệm của con cháu là phải giữ gìn và bảo vệ bờ cõi non sông như lời Bác Hồ đã 
căn dặn “Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ 
lấy nước”. 
Trong những truyền thống tốt đẹp đó, chủ nghĩa yêu nước là dòng chảy 
xuyên suốt lịch sử dân tộc ta. Lịch sử dân tộc Việt Nam đã chứng minh dân tộc ta 
là một dân tộc có lòng yêu nước nồng nàn, và trên hết đó là một dân tộc có ý chí 
kiên cường, bất khuất, không chịu làm nô lệ, kiên quyết bảo vệ nền độc lập, tự do 
của Tổ quốc mình. Truyền thống đó đã thấm đẫm trong Chủ tịch Hồ Chí Minh mà 
Người đã mang theo trong suốt cuộc đời mình. Chính chủ nghĩa yêu nước đã thôi 
thúc Người ra đi tìm đường cứu nước. Có thể coi đó là hành trang giá trị nhất của 
 3
người thanh niên Nguyễn Tất Thành, nó là cơ sở, là động lực trong suốt cuộc đời 
hoạt động cách mạng của Người. Nhận thức về lòng yêu nước của con người Việt 
Nam, Người nói: “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống 
quý báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại 
sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự 
nguy hiểm, khó khăn, nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước”. 
Tư tưởng yêu nước, thương dân của Người được hình thành từ rất sớm. Từ 
nhỏ cậu bé Nguyễn Sinh Cung đã được nuôi dưỡng trong truyền thống yêu nước 
và đấu tranh bất khuất của quê hương sông Lam núi Hồng, một mảnh đất địa linh, 
nhân kiệt. Người được thừa hưởng trí tuệ uyên bác của người cha là cụ Phó bảng 
Nguyễn Sinh Sắc và ảnh hưởng, hấp thụ những bài học về lòng nhân ái, đức hy 
sinh cao cả của mẹ là bà Hoàng Thị Loan. Những năm tháng thơ ấu, Người đã 
chứng kiến cảnh nước mất, nhà tan, đời sống nhân dân lầm than, cơ cực, sự thống 
trị của thực dân Pháp vô cùng hà khắc và bạo tàn. Các cuộc đấu tranh do các tầng 
lớp sĩ phu yêu nước lãnh đạo đều đi đến thất bại. Cách mạng Việt Nam khi đó 
khủng hoảng về đường lối. 
Tiếp thu truyền thống yêu nước, với tư duy độc lập sáng tạo, Hồ Chí Minh 
đã sớm hình thành chí hướng và tìm con đường đi cho cho riêng mình. Hồ Chí 
Minh rất trân trọng và khâm phục tinh thần đấu tranh bất khuất của những chí sĩ 
yêu nước trước đó, nhưng Người có suy nghĩ khác với con đường cứu nước của 
các bậc tiền bối. Người cho rằng con đường Đông du của cụ Phan Bội Châu chẳng 
khác nào “đuổi hổ cửa trước, rước beo cửa sau”, còn cụ Phan Chu Trinh thực hiện 
các biện pháp cải lương, chẳng khác nào “xin giặc rủ lòng thương”. Năm 1911, 
Người ra đi tìm đường cứu nước. Người không đi theo con đường của các bậc tiền 
bối đã đi, mà đi theo con đường riêng của mình. 
Như vậy, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra đi tìm đường cứu nước đã mang theo 
truyền thống yêu nước, nhân ái, tự lực, tự cường của dân tộc, với một tinh thần 
yêu nước sâu sắc, một hoài bão cứu nước, cứu dân và một lòng tin ở sức ta có thể 
giải phóng cho ta. 
 Tiếp thu tinh hoa văn hóa phương Đông và phương Tây 
 4
Có thể thấy trong tư tưởng Hồ Chí Minh có rất nhiều biểu hiện của việc tiếp 
thu những giá trị nhân văn của cả văn hoá phương Đông và phương Tây 
Hồ Chí Minh sinh ra và lớn lên trong một gia đình Nho giáo, từ nhỏ Người 
đã học chữ Hán với các thầy là bậc túc nho yêu nước, làu thông Tứ Thư, Ngũ 
Kinh. Ảnh hưởng của Nho giáo đối với Người rất lớn, đạo đức Nho giáo đã thấm 
vào tư tưởng của Người, những triết lý hành động, tư tưởng nhập thế, hành đạo 
giúp đời, đề cao văn hóa, lễ giáo và coi trọng học hành. Khi đọc những bài viết 
của Người, dù ở bất cứ lĩnh vực nào, ta đều thấy có rất nhiều luận điểm, phạm trù, 
mệnh đề của Nho giáo được Hồ Chí Minh sử dụng có chọn lọc, đưa vào đó những 
tư tưởng mới, phù hợp với điều kiện của đất nước và thời đại, đặc biệt trên lĩnh 
vực đạo đức. 
Người tiếp thu tinh hoa Nho giáo và đứng trên quan điểm cách mạng để sử 
dụng Nho giáo, tức là tiếp thu có phê phán. Cũng giống như Mác tiếp thu có phê 
phán tư tưởng của các nhà khoa học xã hội tư sản; triết học duy vật của Phơ-Bách 
và phép biện chứng của Hêghen, Hồ Chí Minh có cách nhìn nhận khách quan, 
khoa học đối với Nho giáo, Người đánh giá đúng đắn vai trò, ý nghĩa của Nho 
giáo trong lịch sử tư tưởng xã hội nhân loại. 
Cũng như vậy là sự tiếp thu có chọn lọc tinh tuý của Phật giáo - một nguồn 
gốc tư tưởng, triết lý, văn hóa phương Đông du nhập vào Việt Nam rất sớm. 
Những điểm tích cực của Phật giáo đã để lại những dấu ấn hết sức sâu sắc trong tư 
duy hành động, cách ứng xử của Hồ Chí Minh. Người kế thừa những tư tưởng tiến 
bộ, tích cực của Phật giáo, đó là tư tưởng vị tha, từ bi, bác ái, cứu khổ cứu nạn; 
nếp sống giản dị, thanh liêm; đề cao tinh thần bình đẳng; không xa rời đời sống 
mà luôn gắn bó với dân tộc, đất nước. 
Ảnh hưởng của tư tưởng Lão – Trang cũng thể hiện đậm nét trong con 
người Chủ tịch Hồ Chí Minh với lòng yêu thiên nhiên, lối sống giản dị, hòa mình 
với thiên nhiên của Người. 
 Văn hóa phương Tây với tư tưởng dân chủ cách mạng cũng thể hiện đậm 
nét trong tư tưởng Hồ Chí Minh. 
Từ khi Người còn học ở các trường Tiểu học Đông Ba, Quốc học Huế, 
 5
Người đã say mê môn học lịch sử và tìm hiểu về cuộc Đại cách mạng Pháp năm 
1789. Một điểm quan trọng tác động đến Hồ Chí Minh là tư tưởng tự do, bình 
đẳng, bác ái, nó là xuất phát điểm để Người xác định hướng đi tìm đường cứu 
nước của mình. Người kể lại: Vào trạc tuổi 13, tôi có nghe được những từ “Tự do, 
bình đẳng, bác ái”, lúc đó các sĩ phu yêu nước đang bàn với nhau về những từ này, 
điều đó thôi thúc Người quyết tâm sang phương Tây, sang Pháp để tìm hiểu tự do, 
bình đẳng, bác ái, xem họ làm thế nào để trở về cứu nước, cứu đồng bào. Qua đó, 
có thể thấy tư tưởng tự do, bình đẳng, bác ái có ảnh hưởng rất mạnh đến Hồ Chí 
Minh trước khi xuất dương tìm đường cứu nước. 
Những tư tưởng dân chủ của các nhà khai sáng như Vônte, Rútxô, 
Môngtexkiơ cũng ảnh hưởng đến tư tưởng Người. Khi sang Mỹ, Người đã tiếp thu 
giá trị về quyền tự do, quyền mưu cầu hạnh phúc của tất cả các dân tộc, Người 
tiếp thu và hình thành phong cách dân chủ của mình từ trong cuộc sống thực tiễn ở 
châu Âu. 
Cần nhấn mạnh rằng tư tưởng dân chủ của Hồ Chí Minh không phải đi ra 
nước ngoài người mới biết đến. Tinh thần về quyền của người dân, quyền sống ở 
nước ta đã có, Cụ Phan Bội Châu đã đề cập đến, Cụ Phan Chu Trinh thuộc phái 
dân quyền hiểu rất rõ về dân chủ. Cụ Nguyễn Sinh Sắc đã tặng Phan Chu Chinh 
câu thơ: “dân quyền tiên tổ chức”. Điều đó cho thấy, Hồ Chí Minh đã biết đến 
khái niệm dân quyền khi còn ở trong nước. Trong quá trình bôn ba nước ngoài, 
Người biết đến “Thế kỷ ánh sáng”, “Cách mạng Pháp” Người nghiên cứu, tiếp thu 
có phê phán những tư tưởng dân chủ của phương Tây. Điều này thể hiện rõ khi 
Người viết bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ cộng 
hòa và tinh thần của Hiến pháp năm 1946. 
 Sự tiếp thu, vận dụng và phát triển sáng tạo Chủ nghĩa Mác – Lênin 
Cần nhấn mạnh rằng, Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Lênin rồi mới đến với 
chủ nghĩa Mác-Lênin. Trong tác phẩm “Đường cách mệnh” Người viết “Bây giờ 
học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn 
nhất là chủ nghĩa Lênin”. Người đến với chủ nghĩa Lênin vì “Luận cương” của 
Lênin nói tới vấn đề thuộc địa. Chính chủ nghĩa yêu nước đã dẫn Người đến với 
 6
chủ nghĩa Lênin. Trong bài “Con đường dẫn tôi đến chủ nghĩa Lênin” Người viết: 
“Lúc bấy giờ, tôi ủng hộ Cách mạng Tháng Mười chỉ là  ... i sẽ có nhiều văn bản được ban hành 
quy định về chế độ, chỉ tiêu và tiêu chuẩn đối với các ngạch công chức ngành 
thanh tra nhằm thực hiện cụ thể hơn nữa về yêu cầu đối với đội ngũ cán bộ thanh 
tra viên trong giai đoạn hiện nay. 
PHẦN BA: 
1 Chỉ thị số 38/CT-TW ngày 20/2/1984 của Ban Bí thư Trung ương Đảng (Khoá V) về tăng cường sự lãnh đạo của 
Đảng đối với công tác thanh tra 
 64
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 
Quá trình hình thành và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác thanh 
tra gắn với quá trình hình thành và phát triển tư tưởng của Người về xây dựng 
Đảng Cộng sản và xây dựng nhà nước dân chủ nhân dân ở Việt Nam. 
Nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác thanh tra cho chúng ta cái 
nhìn sâu sắc hơn, toàn diện hơn hệ thống quan điểm nhận thức của Người về một 
trong những lĩnh vực quan trọng của quản lý nhà nước. Ý nghĩa và tầm quan 
trọng của lĩnh vực công tác này chính là sự bảo đảm cho bộ máy nhà nước vận 
hành theo đúng định hướng xã hội chủ nghĩa và giữ được bản chất của một nhà 
nước của dân, do dân và vì dân. 
Dù đó là công tác thanh tra kiểm tra, công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo 
hay công tác đấu tranh chống tham nhũng, ở đâu chúng ta cũng tìm thấy cái gốc 
gác, cội nguồn trong hệ thống quan điểm của Người tư tưởng vì dân, “dân vi 
bản”, thể hiện một sự kết hợp nhuần nhuyễn đến lạ kỳ giữa những giá trị văn hoá 
của nhân loại, dưới ánh sáng của tư duy biện chứng duy vật Mácxít, phát triển rực 
rỡ trong tầm cao trí tuệ và nhân cách cao cả của cá nhân con người Hồ Chí Minh. 
Đi theo con đường cách mạng của người đất nước ta đã làm nên những chiến 
công hiển hách, “đánh thắng hai đế quốc to là Pháp và Mỹ” làm nên Điện biên 
phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, kết thúc 9 năm trường kỳ kháng 
chiến chống thực dân Pháp, làm nên trận Điện Biên Phủ trên không đánh gục ý 
chí của tên sen đầm quốc tế, biểu tượng của chủ nghĩa thực dân mới. Trong hòa 
bình và dựng xây, giương cao ngọn cờ độc lập, tự chủ với niềm tự hào của dân tộc 
được soi rọi bằng tư tưởng Hồ Chí Minh, chúng ta đã vượt qua muôn ngàn khó 
khăn để đưa đất nước vào kỷ nguyên ấm no hạnh phúc, chủ động trong tiến trình 
hội nhập, “sánh vai với các cường quốc năm châu”. 
Quán triệt tinh thần và quan điểm của người về công tác thanh tra, hơn nửa 
thế kỷ qua, các thế hệ cán bộ thanh tra viên đã luôn cố gắng hoàn thành tốt nhiệm 
vụ của mình, góp phần quan trọng vào sự nghiệp cách mạng chung của dân tộc. 
Tuy nhiên, cũng trong quá trình phát triển, không phải không có lúc chúng ta đã 
phạm những sai lầm khuyết điểm, công tác thanh tra có nơi, có lúc không được 
 65
coi trọng đúng mức, với những thăng trầm, thậm chí là những “nét đứt gẫy”, 
những bước thụt lùi trong quá trình phát triển. Điều đó do cả những nguyên nhân 
khách quan và chủ quan. Do đó, chúng ta càng thấy cần phải có một nhận thức 
đầy đủ hơn, nhất quán hơn về công tác thanh tra, thông qua việc nghiên cứu và 
quán triệt tư tưởng của Hồ Chí Minh để vận dụng kịp thời, sáng tạo trong giai 
đoạn mới với những yêu cầu mới. Những quan điểm tư tưởng của Người về từng 
lĩnh vực trong công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và đấu tranh chống 
tham nhũng vừa mang những giá trị sâu sắc, toàn diện của lịch sử, vừa luôn giữ 
được tính thời sự nóng hổi; vừa là những định hướng khái quát chung, lại vừa cụ 
thể soi rọi vào từng công việc thường nhật của người làm công tác thanh tra. 
Chính từ ý nghĩa to lớn của việc nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh và trên cơ sở 
kết quả nghiên cứu của Đề tài, chúng tôi đề nghị: 
Một là: Tổ chức học tập tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác thanh tra cho 
các cán bộ làm công tác thanh tra, trước hết là trong hệ thống các tổ chức thanh 
tra nhà nước các cấp các ngành, làm cho các cán bộ thanh tra viên nhận thức 
nguồn gốc, nội dung, giá trị , vai trò của tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác thanh 
tra; tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ, tự giác của mỗi cán bộ thanh tra viên, của 
các cấp các ngành, các địa phương trong việc vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí 
Minh để giải quyết những vấn đề thực tiễn nảy sinh trong công tác thanh tra, giải 
quyết khiếu nại, tố cáo và đấu tranh chống tham nhũng. 
Hai là: Nghiên cứu toàn diện và có hệ thống những quan điểm của Hồ Chí 
Minh về công tác thanh tra để xác định lại vị trí, vai trò và mục tiêu của công tác 
thanh tra, cũng như tổng kết thực tiễn công tác thanh tra qua hơn nửa thế kỷ hình 
thành và phát triển để rút ra những bài học kinh nghiệm đồng thời nghiên cứu 
những định hướng lớn cho sự phát triển của ngành thanh tra trong công cuộc cải 
cách bộ máy nhà nước phù hợp với tiến trình xây dựng nhà nước pháp quyền xã 
hội chủ nghĩa, một nhà nước thực sự là của dân, do dân, vì dân. Hệ thống các 
quan điểm cơ bản của Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng nhà nước pháp quyền 
xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân là bất biến, nhưng sự vận dụng, phát 
triển những quan điểm, tư tưởng của Người trong điều kiện hoàn cảnh cụ thể hiện 
nay là rất cần thiết và đòi hỏi phải có sự tìm tòi sáng tạo, thích ứng với hoàn cảnh 
mới của cách mạng Việt Nam. 
 66
Cũng như vậy, công tác thanh tra, kiểm tra nói chung và tổ chức, hoạt động 
của ngành thanh tra Việt Nam cần được nhìn nhận và đánh giá một cách toàn 
diện để tìm ra định hướng phát triển cho ngành thanh tra trong thời kỳ hiện đại 
hoá, công nghiệp hoá đất nước và trong xu thế hội nhập hiện nay. 
Việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác thanh tra phải luôn giữ 
vững những định hướng có tính chất cơ bản, những vấn đề có tính nguyên tắc của 
Người, đồng thời có sự sáng tạo và phát triển linh hoạt, không rập khuôn, cừng 
nhắc. 
Ba là: Phát động một phong trào rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng 
theo gương Bác Hồ vĩ đại, đẩy lùi sự suy thoái về đạo đức lối sống trong đội ngũ 
cán bộ thanh tra viên, xây dựng đội ngũ cán bộ thanh tra viên xứng đáng với lời 
răn dạy của Người “cán bộ thanh tra như cái gương cho người ta soi mặt”, ngành 
thanh tra xứng đáng là “tai mắt của trên, là người bạn của dưới”. Đây thực sự là 
công việc cần quan tâm thường xuyên và đây cũng là vấn đề mà bấy lâu nay chưa 
được chúng ta coi trọng. 
Trong những năm qua, các đợt sinh hoạt chính trị tư tưởng nói chung và 
của ngành thanh tra nói riêng còn mang nặng tính hình thức, ít hiệu quả. Chính vì 
vậy những biểu hiện lệch lạc trong đạo đức lối sống, trong công tác và sinh hoạt 
của một số cán bộ thanh tra viên đã có cơ hội phát triển, nhất là từ khi chúng ta 
chủ trương thực hiện chuyển đổi cơ chế quản lý kinh tế. Đó là hệ quả của việc 
thiếu tu dưỡng rèn luyện của bản thân từng cán bộ thanh tra viên nhưng đồng thời 
cũng là trách nhiệm của chúng ta chưa làm tốt công tác chính trị tư tưởng, theo 
dõi giúp đỡ cán bộ thanh tra rèn luyện phẩm chất đạo đức lối sống của mình. Một 
số vụ việc về vi phạm pháp luật trong ngành thanh tra thời gian gần đây để lại 
cho chúng ta những bài học đau xót về công tác quản lý cán bộ cũng như trách 
nhiệm giáo dục đội ngũ cán bộ đảng viên làm công tác thanh tra vốn là một lĩnh 
vực công tác đầy khó khăn và nhiều cạm bẫy. 
 Hồ Chủ tịch từng nói: giao công cho cán bộ mà không kiểm tra đến khi 
thất bại mới chú ý đến thế là không biết yêu dấu cán bộ. Cán bộ thanh tra là vốn 
quý của ngành, nhất là những cán bộ có nhiều năm lăn lộn cống hiến, nếu chúng 
ta không có các biện pháp giáo dục, không có cơ chế kiểm tra, giám sát để xảy ra 
những điều đáng tiếc thì chúng ta không những mất cán bộ mà thanh danh của 
ngành thanh tra với biết bao thành tích đạt được hơn mấy chục năm qua cũng bị 
 67
ảnh hưởng. 
Trong thời gian tới điều này nhất định phải được khắc phục. Những lời dạy 
của Hồ Chủ tịch đối với cán bộ, đảng viên nói chung và cán bộ thanh tra nói 
riêng phải trở thành kim chỉ nam cho việc rèn luyện đạo đức tác phong của người 
cán bộ thanh tra và của cả ngành thanh tra. Đó là đạo đức cách mạng không thể 
thiếu của người cán bộ thanh tra, đồng thời cũng rèn luyện cả tác phong công tác 
mà Người đã từng răn dạy cán bộ thanh tra: phải đến tận nơi, xem tận chỗ; phải 
khách quan, tỉ mỉ cẩn thận; phải dân chủ và phát huy tinh thần làm chủ của nhân 
dân, phát huy vũ khí phê bình và tự phê bình 
Làm được điều đó, đòi hỏi nỗ lực của bản thân mỗi cán bộ thanh tra, đồng 
thời phải trở thành một nội dung trong hoạt động của ngành thanh tra và được 
thực hiện lâu dài, thường xuyên liên tục; bảo đảm tính khoa học, toàn diện có hệ 
thống và bảo đảm hiệu quả thiết thực, tránh hình thức. 
***** 
Cùng với việc đẩy mạnh tuyên truyền học tập tư tưởng Hồ Chí Minh trong 
công tác thanh tra là việc nghiên cứu sửa đổi, bổ sung hoàn thiện thể chế thanh 
tra để thanh tra thực sự là “tai mắt của trên, là người bạn của dưới” và xây dựng 
đội ngũ cán bộ thanh tra trong sạch vững mạnh, “như cái gương cho người ta soi 
mặt”, cụ thể: 
1 - Sửa đổi Luật Thanh tra theo hướng nhấn mạnh hoạt động thanh tra hành 
chính, tăng cường kiểm soát bộ máy và hoạt động của các cán bộ, công chức nhà 
nước 
2 - Xây dựng Luật Tố cáo và giải quyết tố cáo trong đó các cơ quan thanh 
tra trở thành một trong những đầu mối quan trọng trong việc tiếp nhận và xử lý 
các tố cáo về tham nhũng tiêu cực trong bộ máy nhà nước. 
3 - Xây dựng Luật Khiếu nại và giải quyết khiếu nại trong đó đặc biệt nhấn 
mạnh trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong việc tiếp nhận và giải quyết 
các khiếu nại của dân. Đề cao tính dân chủ trong quá trình giải quyết khiếu nại 
thông qua việc đối thoại với dân, thực sự quán triệt lời dạy của Bác: “đồng bào có 
oan ức hoặc vì chưa hiểu chính sách của Đảng và Chính phủ mà khiếu nại. Ta 
phải giải quyết nhanh, tốt”. Đặc biệt coi trọng việc giải quyết khiếu nại ngay từ 
địa phương, cơ sở từ khi mới phát sinh. 
 68
4 - Nghiên cứu ban hành quy tắc ứng xử của cán bộ thanh tra, đề cao đạo 
đức và tác phong làm việc của các cán bộ thanh tra đặc biệt là khi đi tiến hành 
thanh tra tại địa phương cơ sở và khi tiếp xúc trực tiếp với công dân. Làm sao để 
cán bộ thanh tra thực sự là người bạn của cơ sở, là nơi người dân có thể gửi gắm, 
trông cậy mỗi khi có oan ức. Nghiên cứu ban hành và thực hiện cơ chế kiểm tra 
giám sát hoạt động của các đoàn thanh tra thực hiện tốt chức trách công vụ và 
hoàn thành các nội dung thanh tra, phòng ngừa các hiện tượng tiêu cực trong quá 
trình tiến hành thanh tra, đồng thời xây dựng cơ chế thẩm định các báo cáo kết 
quả thanh tra trước khi người ra quyết định thanh tra ký kết luận thanh tra. 
5 - Xây dựng đơn vị chuyên trách chống tham nhũng thuộc Thanh tra 
Chính phủ và trong các tổ chức thanh tra khác, từng bước đưa công tác đấu tranh 
chống tham nhũng trở thành một trọng tâm trong công tác thanh tra. Đơn vị này 
phải gồm những cán bộ thanh tra giỏi nghiệp vụ, có tinh thần đấu tranh chống 
tham nhũng tiêu cực và cũng phải có những quyền hạn đặc biệt khi thực hiện 
trách nhiệm đấu tranh chống tham nhũng, nhất là quyền hạn trong việc xử lý và 
kiến nghị xử lý những cán bộ công chức có hành vi tham nhũng./.