Chuyên đề Tốt nghiệp Một số giải pháp hạn chế rủi ro an toàn tín dụng đối với kinh tế ngoài quốc doanh tại Ngân hàng Công thương Đống Đa

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 
CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP 
KHOA 
TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG 
Đề tài: : "Một số giải pháp hạn chế rủi ro an toàn tín 
dụng đối với kinh tế ngoài quốc doanh tại Ngân hàng công 
thương Đống Đa". 
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 
mục lục 
Lời nói đầu.................................................................................................... 4 
Chương 1: Tín dụng và rủi ro an toàn kinh tế ngoài quốc doanh trong 
hoạt động tín dụng của Ngân hàng thương mại ........................................ 6 
I. Ngân hàng và tín dụng ngân hàng .............................................................. 6 
1. Khái quát về ngân hàng thương mại .......................................................... 6 
1.1. Khái niệm NHTM ................................................................................... 6 
1.2. Các chức năng chủ yếu của NHTM ......................................................... 7 
2. Tín dụng ngân hàng ................................................................................... 8 
2.1. Khái niệm tín dụng ngân hàng ................................................................ 8 
2.2. Vai trò của tín dụng ngân hàng đối với hoạt động của NHTM................. 8 
II. Rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh của NHTM .......................... 10 
1. Khái niệm rủi ro ....................................................................................... 11 
2. Các loại rủi ro trong hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại ... 11 
2.1. Rủi ro tín dụng ...................................................................................... 11 
2.2. Rủi ro lãi suất ........................................................................................ 12 
2.3 Rủi ro nguồn vốn.................................................................................... 12 
2.4. Rủi ro hối đoái....................................................................................... 13 
2.5. Rủi ro trong thanh toán.......................................................................... 14 
2.6. Rủi ro thuần tuý..................................................................................... 15 
2.7. Rủi ro mất khả năng thanh toán ............................................................. 15 
3. Rủi ro tín dụng ......................................................................................... 15 
3.1. Các hình thức của rủi ro tín dụng........................................................... 15 
3.1.1. Không thu được lãi đúng hạn.............................................................. 15 
3.1.2. Không thu được vốn đúng hạn............................................................ 15 
3.1.3. Không thu đủ lãi................................................................................. 16 
3.1.4. Không thu đủ vốn ............................................................................... 16 
3.2. Các nguyên nhân dẫn đến rủi ro ............................................................ 16 
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 
3.2.1. Nguyên nhân từ môi trường kinh doanh ............................................ 17 
3.2.2. Nguyên nhân từ phía khách hàng........................................................ 18 
3.2.3. Nguyên nhân từ phía ngân hàng ......................................................... 19 
3.3. Các dấu hiệu của rủi ro tín dụng ............................................................ 20 
3.4. Tác động của rủi ro tín dụng.................................................................. 22 
3.5. Các chỉ tiêu đo lường rủi ro tín dụng ..................................................... 24 
4. Các phương thức quản lý giảm thiểu rủi ro tín dụng ................................. 25 
Chương 2: Thực trạng cho vay an toàn và rủi ro tín dụng đối với kinh tế 
ngoài quốc doanh ở Ngân hàng Công thương Đống Đa Hà Nội .............. 31 
I. Tổng quan về Ngân hàng công thương Đống Đa....................................... 31 
II. Tình hình huy động và sử dụng vốn tại NHCT Đống Đa ......................... 34 
1. Tình hình huy động vốn ........................................................................... 35 
2. Tình hình sử dụng vốn.............................................................................. 38 
III. Rủi ro tín dụng ở NHCT Đống Đa.......................................................... 44 
1. Thực trạng rủi ro tín dụng......................................................................... 44 
1.1. Tình hình lãi treo ................................................................................... 44 
1.2. Thực trạng nợ quá hạn những năm gần đây tại NHCT Đống Đa............ 45 
1.3. Tình hình nợ quá hạn phát sinh của NHCT Đống Đa năm 2004 ............ 51 
2. Phân tích nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng tại NHCT Đống Đa ......... 53 
3. Công tác xử lý rủi ro tín dụng ở NHCT Đống Đa ..................................... 60 
4. Một số biện pháp NHCT Đống Đa đã và đang thực hiện nhằm hạn chế rủi 
ro tín dụng tại NHCT Đống Đa .................................................................... 62 
Chương 3: Các giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng an toàn kinh tế ngoài 
quốc doanh ở Ngân hàng Công thương Đống Đa ..................................... 67 
I. Định hướng hoạt động tín dụng của NHCT Đống Đa trong thời gian tới .. 67 
II. Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng ở NHCT Đống Đa ............................... 68 
1. Công tác tổ chức, đào tạo cán bộ .............................................................. 68 
2. Tăng cường công tác thu thập và xử lý thông tin ...................................... 69 
3. Linh hoạt, sáng tạo trong xử lý nghiệp vụ................................................. 70 
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 
4. Các giải pháp phân tán rủi ro tín dụng ...................................................... 71 
5. Các biện pháp bảo đảm tiền vay ............................................................... 73 
6. Các biện pháp xử lý nợ khó đòi ................................................................ 74 
7. Tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ....................................... 74 
III. Một số kiến nghị với các cơ quan chức năng ......................................... 75 
1. Kiến nghị với NHCT Việt Nam ............................................................... 75 
2. Kiến nghị với NHNN và các cấp, các ngành có liên quan......................... 75 
3. Kiến nghị với Chính phủ .......................................................................... 76 
Kết luận....................................................................................................... 79 
Tài liệu tham khảo ..................................................................................... 80 
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 
lời nói đầu 
Việt Nam đang trong quá trình đổi mới nền kinh tế, để từng bước phát 
triển, hội nhập với nền kinh tế của các nước trong khu vực và trên thế giới. 
Trải qua nhiều khó khăn, thử thách nền kinh tế nước ta đã đạt được những 
thành tựu đáng khích lệ. Để đạt được điều đó có sự đóng góp không nhỏ của 
ngành Ngân hàng với vai trò là "đòn bảy kinh tế" thông qua hoạt động tín 
dụng. 
Tín dụng ngân hàng là công cụ tài trợ vốn cho nền kinh tế, góp phần 
thúc đẩy sự phát triển cân đối của các ngành, các lĩnh vực khác theo định 
hướng của Nhà nước. Tín dụng ngân hàng đem lại nguồn thu nhập chủ yếu 
cho Ngân hàng thương mại. Tuy nhiên, hoạt động tín dụng ngân hàng lại là 
hoạt động chứa đựng nhiều rủi ro. 
Rủi ro trong hoạt động tín dụng không chỉ tác động tới bản thân ngân 
hàng thương mại mà còn tác động tiêu cực tới nền kinh tế. Chính vì vậy, công 
tác hạn chế rủi ro tín dụng luôn được các Ngân hàng thương mại quan tâm. 
Xuất phát từ tính cấp thiết của đề tài, sau thời gian thực tập tại Ngân 
hàng Công thương Đống Đa, tôi đã quyết định chọn đề tài: "Một số giải pháp 
hạn chế rủi ro an toàn tín dụng đối với kinh tế ngoài quốc doanh tại Ngân 
hàng công thương Đống Đa". 
Mục đích nghiên cứu của chuyên đề này là: 
- Nghiên cứu vấn đề rủi ro tín dụng trên phương diện lý thuyết: Bản 
chất của rủi ro tín dụng, các nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng cũng như tác 
động của nó tới bản thân Ngân hàng Thương mại và với nền kinh tế. 
- Thông qua việc phân tích thực trạng hoạt động tín dụng của Ngân 
hàng công thương Đống Đa để đánh giá được tình hình rủi ro trong hoạt động 
tín dụng của Chi nhánh. 
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 
- Đưa ra một số ý kiến nhận xét và đề xuất các biện pháp nhằm hạn chế 
rủi ro trong hoạt động tín dụng của Chi nhánh Ngân hàng Công thương Đống 
Đa. 
Để giải quyết từng vấn đề trên, chuyên đề được thiết kế làm 3 chương: 
Chương 1: Tín dụng và rủi ro an toàn kinh tế ngoài quốc doanh trong 
hoạt động tín dụng của Ngân hàng Thương mại 
Chương 2: Thực trạng rủi ro trong hoạt động tín dụng an toàn kinh tế 
ngoài quốc doanh tại Chi nhánh Ngân hàng Công thương Đống Đa. 
Chương 3: Một số giải phá hạn chế rủi ro tín dụng an toàn kinh tế ngoài 
quốc doanh đối với Chi nhánh Ngân hàng Công thương Đống Đa. 
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 
Chương 1 
Tín dụng và rủi ro an toàn tín dụng kinh tế 
ngoài quốc doanh trong hoạt động tín dụng 
của ngân hàng thương mại 
I. Ngân hàng và tín dụng Ngân hàng 
1. Khái quát về ngân hàng thương mại 
1.1. Khái niệm Ngân hàng thương mại. 
Khi nghiên cứu về Ngân hàng thương mại, các nhà kinh tế học đưa ra rất 
nhiều những quan niệm khác nhau về NHTM. Người thì cho rằng "NHTM là 
tổ chức tài chính nhận tiền gửi và cho vay tiền". Người khác lại nhận định: 
NHTM là trung gian tài chính có giấy phép kinh doanh của Chính phủ để cho 
vay tiền và mở tài khoản tiền gửi, kể cả các khoản tiền gửi có thể dùng 
séc". Sở dĩ có tình trạng này là do hoạt động NHTM rất đa dạng, các thao 
tác trong từng nghiệp vụ Ngân hàng lại phức tạp và vấn đề này luôn biến 
động theo sự thay đổi chung của nền kinh tế. Mặt khác, do tập quán, luật pháp 
của mỗi quốc gia, mỗi vùng khác nhau đã dẫn đến những quan niệm về 
NHTM không đồng nhất giữa các nước trên thế giới. 
Theo pháp lệnh: "Ngân hàng, hợp tác xã tín dụng và Công ty tài chính" 
ban hành ngày 24/5/1990:" NHTM là tổ chức kinh doanh tiền tệ mà hoạt động 
chủ yếu và thường xuyên là nhận tiền gửi của khách hàng với trách nhiệm 
hoàn trả và sử dụng số tiền đó để cho vay, thực hiện nghiệp vụ chiết khấu và 
làm phương tiện thanh toán". 
Như vậy, NHTM là một doanh nghiệp kinh doanh trên lĩnh vực tiền tệ 
thông qua các nghiệp vụ huy động các nguồn vốn để cho vay, đầu tư và thực 
hiện các nghiệp vụ tài chính khác. 
1.2. Các chức năng nghiệp vụ chủ yếu của Ngân hàng thương mại. 
- Chức năng huy động vốn: Đây là chức năng cơ bản đầu tiên của 
NHTM. Nó quyết định quy mô cũng như hiệu quả các hoạt động khác của 
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 
NHTM. NHTM có thể huy động vốn nhàn rỗi trong xã hội bằng cách nhận 
tiền gửi của các cá nhân, các tổ chức kinh tế qua các hình t ... hàng nhà nước và các cấp, nghành có liên quan: 
 2.1 Xử lý thoả đáng những vụ việc liên quan đến hợp đồng tín dụng 
 Trong thời gian qua, nghành Ngân hàng đã vấp phải một số vụ việc lớn 
liên quan đến những sai phạm trong hợp đồng tín dụng như : Tamexco, Epco -
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 
Minh Phụng....Những vụ việc đó đã làm suy giảm uy tín của nghành Ngân 
hàng để làm suy yếu hoạt động Ngân hàng. Từ những bài học đích đáng đó 
đòi hỏi NHNN phải thường xuyên giám sát hoạt động tín dụng của các ngân 
hàng để kịp thời phát hiện ngăn ngừa xử lý các vi phạm . 
 2.2 Tăng cường các biện pháp quản lý tín dụng 
 Ngân hàng nông nghiệp cần sửa đổi, bổ sung các cơ chế, thể lệ cụ thể 
rõ ràng để tạo lập một khung pháp lý hoàn thiện cho hoạt động tín dụng 
 NHNN phải có những biện pháp hữu hiệu trong việc buộc các NHTM 
thi hành đúng các quy chế . Xử lý nghiêm túc và kịp thời những vi phạm sai 
sót 
 NHNN tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động của các NHTM thông 
qua việc nâng cao hiệu quả hoạt động của thị trường liên ngân hàng , của các 
CIC. 
 2.3 Hỗ trợ các NHTM trong việc sử lý nợ 
 NHNN cần phải tích cực giám sát để nắm được tình hình hoạt động 
kinh doanh của các NHTM để có biện pháp hỗ trợ kịp thời, đặc biệt là trong 
việc xử lý các tài sản thế chấp, các khoản nợ bằng các đề nghị với các nghành 
liên quan thực hiện một số biện pháp sau: 
+ Đề nghị UBND, và các Sở ban nghành hỗ trợ trong việc hợp pháp hoá 
các tài sản thế chấp, tài sản siết nợ..... 
+ Các cơ quan công an ,toá án....tạo điều kiện cho Ngân hàng thu giữ tài 
sản thế chấp, giải quyết nhanh chóng các vụ án 
+ NHNN cần sớm ban hành những thông tư liên tịch về hướng dẫn thủ 
tục về xử lý tài sản thế chấp; xúc tiến thành lập các công ty mua bán nợ dưới 
nhiều hình thức ; sớm cho ra đời tổ chức bảo hiểm tiền gưỉ;... 
 3. Kiến nghị với Chính Phủ 
 3.1 Hoàn thiện môi trường pháp lý đảm bảo an toàn cho hoạt động 
tín dụng Ngân hàng 
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 
 Môi trường pháp lý hoàn thiện có hiệu lực sẽ có ý nghĩa rất lớn trong 
việc quản lý và thúc đẩy hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp nói 
chung và hoạt động tín dụng Ngân hàng nói riêng lành mạnh và hiệu quả 
 Trong thời gian qua, chính phủ đã ban hành nhiều luật quan trọng liên 
quan đến hoạt đông tín dụng Ngân hàng. Tuy nhiên vẫn còn tồn tại nhiều 
thiếu sót trong các điều luật vì vậy kiến nghị chính phủ xem xét sửa đổi quy 
định rõ các vấn đề sau : 
+ Quy định rõ phần phát mại bán đấu giá tài sản đảm bảo của NHTM 
+ Quy định rõ các trường hợp vô hiệu hoá hợp đồng tín dụng hợp đồng 
kinh tế 
+ Quy trách nhiệm rõ ràng cho các cấp các nghành trong việc xử lý tài 
sản thế chấp của NHTM. Đồng thời quy định rõ thời gian thủ tục xử lý các 
trường hợp này. 
 Bên cạnh việc xem xét sửa đổi các điều luật đã ban hành, chính phủ cần 
nghiên cứu cho ra những điều luật mới, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động 
tín dụng Ngân hàng như : Luật về sở hữu tài sản; Luật kiểm toán ; Lụât về lưu 
thông kỳ phiếu thương mại ... 
 3.2 Tăng cường công tác quản lý đối với các doanh nghiệp 
 Hoạt động của các doanh nghiệp ảnh hưởng trực tiếp đếm hoạt động tín 
dụng Ngân hàng.Hiện nay trong hoàn cảnh nền kinh tế đất nước gặp nhiều 
khó khăn, năng lực sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp còn yếu kém, ít 
có sức cạnh tranh. Trên thị trường hoạt động của nhiều doanh nghiệp mang 
tính chất nhỏ lẻ, chụp giật...đòi hỏi chính phủ phải có những biện pháp giải 
quyết kịp thời. Tôi xin đề xuất một số kiến nghị sau: 
+ Thực thi tốt kế hoạch phát triển kinh tế tổng thể đã đề ra, có các ưu 
tiên ưu đãi đối với các doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế mũi nhọn, kinh 
tế trọng điểm. 
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 
+ Ban hành và hướng dẫn chỉ đạo các nghành các cấp thực thi các điều 
luật đã và sẽ ban hành, tăng cường công tác thanh tra kiểm soát đối với các 
doanh nghiệp. 
+Việc cấp giấy phép hoạt động và kinh doanh đối với các doanh nghiệp 
mới, đặc biệt là các công ty TNHH phải đảm bảo các điều kiện như vốn, cơ sở 
vật chất, cán bộ điều hành... 
 + Đẩy nhanh tiến độ sắp xếp lại các DNNN, tạo điều kiện để các doanh 
nghiệp có đủ khả năng trong điều hành sản xuất kinh doanh và có tình hình tài 
chính lành mạnh. 
 Tiếp tục duy trì chế độ bảo tồn vốn cho các DNNN. Thay đổi bộ máy 
lãnh đạo với các doanh nghiệp kinh doanh không có hiệu quả, giải thể những 
DNNN làm ăn thua lỗ kéo dài. 
 Tiếp tục chủ trương cổ phần hoá các DNNN gắn chặt quyền lợi và trách 
nhiệm của người lao động với doanh nghiệp 
 Tóm lại, trên đây là những ý kiến đống góp của tôi góp phần vào việc 
hạn chế rủi ro tín dụng đối với Chi nhánh NHCT khu vực Đống Đa. Để đạt 
được điều này đòi hỏi không chỉ có sự cố gắng của bản thân cán bộ, nhâ viên 
NHCT Đống Đa mà còn phải có sự quan tâm,hỗ trợ của các nghành, các cấp 
có liên quan. Tôi rất hy vọng những ý kiến nêu ra đây sẽ góp phần giảm thiểu 
các rủi ro tín dụng, nâng cao hiệu quả hoạt động của Chi nhánh, tiếp tục 
chứng tỏ NHCT Đống Đa là một Chi nhánh vững mạnh trong hệ thống NHCT 
Việt Nam. 
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 
Kết luận 
 Trong nền kinh tế thị trường hoạt động của Ngân hàng cũng giống như 
một doanh nghiệp luôn gắn liền với rủi ro. Để có thế cạnh tranh tồn tại và 
phát triển, Ngân hàng thương mại phải có những giải pháp hạn chế rủi ro. 
 Chuyên đề đã nêu được các vấn đề cơ bản về tín dụng, rủi ro trong 
hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại. Trong đó đi sâu nghiên cứu 
về rủi ro tín dụng, những dấu hiệu của rủi ro tín dụng và ảnh hưởng của nó 
đối với bản thân Ngân hàng và đối với nền kinh tế. 
 Chuyên đề cũng đã đánh giá toàn diện thực trạng và những rủi ro trong 
hoạt động tín dụng tại Chi nhánh NHCT khu vực Đống Đa. Trên cơ sở đó 
phân tích nguyên nhân dẫn đến rủi ro tin dụng, tìm hiểu những giải pháp mà 
chi nhánh đã áp dụng nhằm hạn chế rui ro tín dụng. 
 Qua phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động tín dụng của Chi nhánh 
NHCT Đống Đa tôi đã đưa ra một số nhận xét và đề xuất một số ý kiến đóng 
góp nhằm góp phần hoàn thiện công tác hạn chế rủi ro tín dụng của Chi 
nhánh. 
 Tuy đã có nhiều cố gắng nhưng chuyên đề vẫn không tránh khỏi một số 
thiếu sót. Tôi hy vọng sẽ nhận được những ý kiến đóng góp từ những người 
thực sự quan tâm đến những vấn đề này. 
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 
Tài liệu tham khảo 
1. Các tạp chí , thời báo Ngân hàng, tài chính. 
2. Nghiệm vụ Ngân hàng thương mại - Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí 
Minh - 1998. 
3. Hoạt động Ngân hàng và thị trường tài chính - Tác giả Lê Vinh Danh - 
Nhà xuất bản Chính trị - năm 1997. 
4. Luật Ngân hàng Nhà nước, Luật các tổ chức tín dụng - Nhà xuất bản 
Pháp lý - năm 1997. 
5. Các nghị định, Thông tư, hướng dẫn của Chính phủ, NHNH, NHCT 
Việt Nam. 
6. Nguồn báo cáo hoạt động kinh doanh của NHCT Đống Đa năm 2002, 
2003, 2004. 
7. Tài liệu tham khảo về công tác tín dụng của trung tâm đào tạo của 
NHCT Việt Nam. 
8. Frederic S. Mis khin - Tiền tệ Ngân hàng và thị trường tài chính - Nhà 
xuất bản KHKT Hà Nội - Năm 1994. 
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 
Nhận xét của giáo viên hướng dẫn 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 
Nhận xét của ngân hàng công thương đống đa - hà nội trong thời gian thực tập 
tại ngân hàng 
của sinh viên trần thị tuyết mai 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
......................................................................................................................... 
 Cháu xin chân thành cảm ơn các cô chú, các anh chị tại Ngân hàng 
Công thương Đống Đa, đặc biệt là các cô, các anh các chị tại phòng Hành 
khách số 2 đã tạo điều kiện và giúp đỡ cháu hoàn thành chuyên đề này. 
 Hà Nội, ngày 10 tháng 5 năm 2005