Bài thuyết trình Quy luật quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất

 A: MỞ ĐẦU.
B: NỘI DUNG
CHƯƠNG I: QUY LUẬT QUAN HỆ SẢN XUẤT PHẢI PHÙ HỢP VỚI 
TRÌNH ĐỘ CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT.
 1: Khái niệm lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất.
 1.1.Lực lượng sản xuất
+Khái niệm.
+Kết cấu llsx.
1.2.Quan hệ sản xuất
+Khái niệm
+ ba mặt của qhsx, phân tích mối quan hệ giữa ba mặt và vai trò của từng mặt.
 2: Quy luật về quan hệ sản xuất phải phù hợp với trình độ của lực lượng 
sản xuất. 
 2.1 : Tính chất và trình độ của llsx
 a) Tính chất
 b) Trình độ của lực lượng sản xuất:
 2.2 :Nội dung của quy luật quan hệ sản xuất phải phù hợp với trình độ của 
lực lượng sản xuất.
 a) Lực lượng sản xuất quyết định quan hệ sản xuất.( chị Trang Anh)
 b) Quan hệ sản xuất tác động ngược trở lại với lực lượng sản xuất.Chị Linh 
Nguyễn)
CHƯƠNG 2: Ý NGHĨA CỦA QUY LUẬT ĐỐI VỚI CON ĐƯỜNG ĐI LÊN 
XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Ở VIỆT NAM.
 1: Sự tất yếu phải vận dụng quy luật vào trong công cuộc xây dựng và đổi 
mới đất nước của Đảng ta.
2. Sự thay đổi của đất nước ta nhờ vận dụng quy luật vào công cuộc xây dựng 
xã hội chủ nghĩa.
C:KẾT LUẬN.
---------------------------------------------------------------------------------------------------- A: MỞ ĐẦU
 Chủ nghĩa duy vật lịch sử - một trong ba bộ phận cấu thành hệ thống quan 
điểm Mác- Lênin – từ lâu đã trở thành phương pháp luận của nhiều nhà nghiên cứu 
trong các bộ môn như sử học, xã hội học...Trong tác phẩm “Góp phần phê phán 
khoa kinh tế - chính trị” năm 1859, C.Mác viết rằng : “Trong sự sản xuất xã hội ra 
đời sống của mình, con người ta có những quan hệ n hất định, tất yếu, không tùy 
thuộc ý muốn của họ- tức những quan hệ sản xuất, những quan hệ này phù hợp với 
một trình độ phát triển nhất định của lực lượng sản xuất của họ ” Trong chủ 
nghĩa Mác-Lênin , người ta gọi tư tưởng này của Mác là tư tưởng về "Quy luật 
quan hệ sản xuất phù hợp với tính chất và trình độ của lực lượng sản xuất".
 Khuynh hướng chung của xã hội là không ngừng thay đổi. Xét đến cùng, 
trong toàn bộ tiến trình lịch sử phát triển của xã hội l oài người, chế độ xã hội này 
bị thay thế bởi chế độ xã hội khác là nhờ phương thức sản xuất thay đổi và sự thay 
đổi phương thức sản xuất chính là do sự thay đổi của lực lượng sản xuất và quan hệ 
sản xuất.
 Học tập, nghiên cứu Chủ nghĩa duy vật lịch sử nói riêng và “Những nguyên lý 
cơ bản của chủ nghĩa Mác- Lênin” nói chung , cần phải hiểu đúng tinh thần, thực 
chất của nó và phải tuân theo nguyên tắc : gắn kết những quan điểm cơ bản của 
chủ nghĩa Mác-Lênin với thực tiễn cách mạng Việt Nam, thực tiễn thời đại để thấy 
được sự vận dụng sáng tạo những nguyên lý đó của Đảng Cộng sản Việt Nam vào 
trong từng giai đoạn lịch sử cụ thể của đất nước.
 Tìm hiểu về quy luật này sẽ giúp ta có được những hiểu biết, cái nhìn sâu sắc 
về sự phát triển của đất nước cũng như của thế giới, hiểu được quy luật vận động 
của xã hội và thấy được ý nghĩa của nó đối với con đường đi lên Xã hội chủ nghĩa 
ở Việt Nam ,từ đó góp phần nhỏ bé của mình vào sự nghiệp xây dựng đất nước 
ngày càng phát triển vững mạnh.
 Quy luật trên trước hết là quy luật kinh tế nhưng hơn thế nữa nó là quy luật cơ 
bản nhất của toàn bộ đời sống, xã hội của lịch sử nhân loại. Mối quan hệ giữa lực 
lượng sản xuất và quan hệ sản xuất là mối quan hệ thống nhất biện chứng, tuân 
theo nguyên tắc khách quan và bao hàm khả năng chuyển hóa thành các mặt đối 
lập làm phát sinh mâu thuẫn thúc đẩy sự phát triển của lực lượng sản xuất. 
( Thuyết trình: Và để đi sâu hơn về vấn đề này cta sẽ tìm hiểu: các kniem cơ bản ( 
lực lg sx và quan hệ sx) và mối qhe biện chứng giữa lực lg sx và qhe sx Sau khi đã có những hiểu biết sâu sắc về qui luật này cta sẽ cùng nhau thảo luận về 
ý nghĩa của vấn đề này với con dg đi lên của xhcn ở nước ta 
CHƯƠNG I: QUY LUẬT QUAN HỆ SẢN XUẤT PHẢI PHÙ HỢP VỚI 
TRÌNH ĐỘ CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT. 
 I: Khái niệm lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất.
 1. Lực lượ ng sản xuất
 Bất kì quá trình sản xuất vật chất nào cũng cần phải có các nhân tố thuộc về 
người lao động ( như năng lực, kỹ năng, tri thức, của người lao động) cùng các tư 
liệu sản xuất nhất định (như đối tượng lao động, công cụ lao động, các tư liệu phụ 
trợ của quá trình sản xuất ). Toàn bộ các nhân tố đó tạo thành lực lượng sản xuất 
của các quá trình sản xuất. Như vậy, lực lượng sản xuất là tổng hợp các yếu tố vật 
chất, tinh thần tạo thành sức mạnh thực tiễn cải biến thế giới tự nhiên theo nhu cầu 
sinh tồn, phát triển của con người. Chỉ khi nào có sự thống nhất giữa tư liệu sản 
xuất và người lao động thì mới hình thành nên một lực lượng sản xuất.
 Về mặt cấu trúc, lực lượng sản xuất bao gồm người lao động và tư liệu sản 
xuất .Trong đó, người lao động là nhân tố quan trọng, chủ đạo, cơ bản nhất của xã 
hội. Lê nin đã viết: “Lực lượng sản xuất hàng đầu của toàn thể nhân loại là công 
nhân, người lao động”, chính người lao động là chủ thể của quá trình lao động sản 
xuất, với sức mạnh và kĩ năng lao động của mình sử dụng tư liệu lao động tác động 
vào đối tượng lao động để sản xuất ra của cải vật chất. Tư liệu sản xúât bao gồm 
đối tượng lao động và tư liệu lao động. Đối tượng lao động là bộ phận của giới 
nhiên mà lao động của con người tác động vào làm thay đổi hình thái của nó cho 
phù hợp với mục đích c ủa con người. Tư liệu lao động là một vật hay hệ thống 
những vật làm nhiệm vụ truyền dẫn sự tác động của con người lên đối tượng lao 
động nhằm biến đổi đối tượng lao động theo mục đích của mình. Do đó, tư liệu lao 
động được coi là cánh tay thứ 2 của con người. Nó kéo dài và tăng cường sức 
mạnh thế giới quan con người. Tư liệu lao động do con người sáng tạo ra, bên cạnh 
phương tiện lao động, công cụ lao động là yếu tố “nhân” sức mạnh của con người 
trong quá trình sản xuất, đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc biến đổi tự 
nhiên. Cùng với quá trình phát triển của khoa học kĩ thuật, công cụ lao động không 
ngừng được cải tiến và trình độ phát triển của công cụ lao động đã trở thành thước 
đo trình độ chinh phục tự nhiên của con người, là tiêu chuẩn phân biệt các thời đại 
kinh tế trong lịch sử. C. Mác viết: "Những thời đại kinh tế khác nhau không phải ở 
chỗ chúng sản xuất ra cái gì mà là ở chỗ chúng sản xuất bằng cách nào, với những tư liệu lao động nào". Ngày nay khoa học phát triển ngày càng trở thành “lực 
lượng sản xuất trực tiếp” vì nó đã thâm nhập vào tất cả mọi yếu tố của sản xuất, 
làm năng suất lao động tăng cao và là nguyên nhân chính của nhiều biến đổi to lớn 
trong sản xuất và đời sống xã hội. Có thể nói: khoa học công nghệ hiện đại là đặc 
trưng cho lực lượng sản xuất hiện đại. 
 2.Quan hệ sản xuất 
 Quan hệ sản xuất là mối quan hệ kinh tế giữa người với người về mặt thực 
hiện lợi ích vật chất trong quá trình sản xuất ( sản xuất và tái sản xuất xã hội). 
Quan hệ sản xuất gồm ba mặt: quan hệ sở hữu đối với tư liệu sản xuất, quan hệ 
trong tổ chức – quản lý quá trình sản xuất và quan hệ trong phân phối kết quả của 
quá trình sản xuất đó. 
 Quan hệ sở hữu về tư liệu sản xuất tức là quan hệ giữa người với tư liệu sản 
xuất, nó có vai trò quyết đ ịnh đối với tất cả các quan hệ xã hội khác. Tồn tại hai 
loại hình sở hữu cơ bản đối với tư liệu sản xuất là: công hữu và tư hữu. Nếu như 
trong chế độ tư bản chủ nghĩa, phong kiến và chế độ chiếm hữu nô lệ xuất hiện 
hình thức tư hữu về tư liệu sản xuất, thì trong xã hội công xã nguyên thủy và cộng 
sản chủ nghĩa xuất hiện hình thức công hữu về tư liệu sản xuất. Trong ba mặt của 
quan hệ sản xuất thì quan hệ sở hữu tư liệu sản xuất là quan hệ cơ bản và đặc trưng 
cho từng xã hội. Quan hệ trong phân phối sản phẩm tức là quan hệ chặt chẽ giữa 
người với người cùng mục tiêu chung là sử dụng hợp lý và có hiệu qủa tư liệu sản 
xuất để làm cho chúng không ngừng được tăng trưởng. Bên cạnh các quan hệ về 
mặt tổ chức quản lý, trong hệ thống quan hệ sản xuất, các quan hệ về mặt phân 
phối sản phẩm lao động là những nhân tố có ý nghĩa hết sức to lớn đối với sự vận 
động của toàn bộ nền kinh tế, nó có thể thúc đẩy tốc độ và nhịp điệu của sản xuất 
nhưng ngược lại cũng có khả năng kìm hãm sản xuất, kìm hãm sự phát triển của xã 
hội. 
 Những quan hệ sản xuất này tồn tại trong mối quan hệ thống nhất và chi phối, 
tác động qua lại lẫn nhau dựa trên cơ sở quyết định của quan hệ sở hữu về tư liệu 
sản xuất. Chúng do con người tạo ra nhưng sự hình thành và phát triển một cách 
khách quan không phụ thuộc vào ý chí con người.
 II: Phân tích Quy luật về qh sx phải phù hợp với trình độ của llsx 
 1 : Tính chất và trì nh độ của llsx
 a) Tính chất: Tính chất của lực lượng sản xuất là tính chất của tư liệu sản xuất và lao động. 
Trong lịch sử xã hội, lực lượng sản xuất đã phát triển từ chỗ có tính chất cá nhân 
lên tính chất xã hội hóa. Khi nền sản xuất được thực hiện với những công cụ ở 
trình độ phổ thông, lực lượng sản xuất chủ yếu mang tính chất cá nhân. Khi trình 
độ sản xuất đạt tới trình độ cơ khí hóa, hiện đại, quy mô mở rộng, phân công lao 
động xã hội phát triển, trình độ người lao động nâng cao, thì lực lượng sản xuất 
mang tính chuyên môn hóa. 
 b) Trình độ của lực lượng sản xuất:
 Gắn liền với tính chất của lực lượng sản xuất là trình độ của lực lượng sản 
xuất, thể hiện được sự phát triển của lực lượng sản xuất trong từng giai đoạn lịch 
sử của xã hội loài người . Khái niệm trình độ của lực lượng sản xuất nói lên khả 
năng của con người thông qua việc sử dụng công cụ lao động, thực hiện quá trình 
cải biến tự nhiên nhằm đảm bảo cho sự sinh tồn và phát triển của mình. Trình độ 
lực lượng sản xuất thể hiện ở: trình độ công cụ lao động, trình độ quản lý xã hội, 
trình độ ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, kinh nghiệm kỹ năng của con 
người và trình độ phân công tổ chức lao động. Công cụ lao động của con người từ 
thủ công như cầm tay,đồ đá, đồng, sắt,..đến máy móc cơ, và cuối cùng phát triển 
hiện đại hơn với khả năng tự động hóa cao.Quy mô sản xuất từ nhỏ, khép kín, 
đến thay đổi, mở rộng thành rất lớn và mang tính toàn cầu hóa ..Không chỉ thế, 
khoa học công nghệ hiện đại phát triển trải qua các cuộc cách mạng đã được áp 
dụng vào sản xuất, thể hiện được sự nâng cao trình độ của lực lượng sản xuất .
 Trên thực tế tính chất và trình độ của lực lượng sản xuất không tách biệt 
nhau.Sự thay đổi trình độ của llsx chính là nguyên nhân làm thay đổi tính chất của 
llsx.
 2 :Nội dung của quy luật
 Giữa lực lượng sả n xuất và quan hệ sản xuất tồn tại mối quan hệ biện chứng, 
chúng tác động qua lại lẫn nhau và tồn tại không tách rời nhau; tạo thành một quy 
luật tất yếu và cơ bản nhất của sự vận động phát triển xã hội.
 a. Llsx quyết định qhxh.
 Sự vận động,phát triển của lực lượng sản xuất quyết định và làm thay đổi 
quan hệ sản xuất cho phù hợp với nó. Lực lượng sản xuất là nhân tố thường xuyên 
biến đổi và phát triển nhanh, ngược lại quan hệ sản xuất lại thường có tính ổn định 
trong một thời gian dài. Sự biến đổi của lực lượng sản xuất có nhiều nguyên nhân: 
do người lao động không ngừng nâng cao kĩ năng, trau dồi kinh nghiệm, khoa hoc 
kĩ thuật thì ngày càng tiến bộ trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp, ... và khi lực lượng sản xuất đã biến đổi đến một giới hạn nhất định sẽ đặt ra nhu cầu xoá bỏ 
quan hệ sản xuất cũ và hiện có lỗi thời, lạc hâu, không còn phù hợp . Việc xoá bỏ 
quan hệ sản xuất cũ thay nó bằng một quan hệ sản xuất mới cũng có nghĩa là diệt 
vong cả một phương thức sản xuất lỗi thời và dẫn đến sự ra đời của một phương 
thức sản xuất mới. Sự vận động của mâu thuẫn này tuân theo quy luật “từ sự thay 
đổi về lượng thành sự thay đổi về chất và ngược lại”, “quy luật phủ định của phủ 
định”, khiến cho quá trình phát triển của sản xuất xã hội vừa diễn ra tuần tự lại vừa 
có tính nhảy vọt 
 Sự phù hợp của quan hệ sản xuất với trình độ phát triển của lượng sản xuất 
là một trạng thái trong đó các yếu tố cấu thành quan hệ sản xuất tạo địa bàn đầy đủ 
cho lực lượng sản xuất phát triển. Chỉ khi nào cả ba mặt của quan hệ sản xuất thích 
ứng với trình độ của lự c lượng sản xuất tạo điều kiện tốt nhất cho việc sử dụng và 
kết hợp giữa lao động và tư liệu sản xuất thì sẽ tạo ra cơ sở phát triển hết khả năng 
của lực lượng sản xuất .Như vậy lượng sản xuất quyết định sự hình thành và phát 
triển của quan hệ sản xuất, một khi lượng sản xuất đã biến đổi thì sớm hay muộn 
thì quan hệ sản xuất cũng phải biến đổi cho phù hợp với trình độ của lực lượng sản 
xuất mới .
.Biểu hiện của những mâu thuẫn này chính là những cuộc đấu tranh giữa các giai 
cấp. Đấu tranh giai cấp phát triển đến tột đỉnh xẽ chuyển thành cách mạng xã hội.
 b. Qhsx tác động trở lại llsx.
 Mối quan hệ thống nhất giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất tuân 
theo tính tất yếu khách quan: quan hệ sản xuất phải phù hợp với trình độ phát triển 
của lực lượng sản xuất trong mỗi giai đoạn lịch sử xác định; bởi vì, quan hệ sản 
xuất là nội dung vật chất, kỹ thuật của quá trình đó. Chủ nghĩa duy vật lịch sử đã 
chứng minh vai trò quyết định của lực lượng sản xuất đối với quan hệ sản xuất, 
song nó cũng chỉ ra rằng, quan hệ sản xuất, với tư cách là hình thức kinh tế - xã hội 
của quá trình sản xuất, luôn luôn có khả năng tác động trở lại sự vận động, phát 
triển của lực lượng sản xuất. Chúng ta không nên tuyệt đối hoá vai trò của lực 
lượng sản xuất mà bỏ qua sự tác động trở lại này của quan hệ sản xuất. Nó làm 
nhiệm vụ chỉ ra mục tiêu bước đi và tạo quy mô thích hợp cho lực lượng sản xuất 
hoạt động, cũng như đảm bảo lợi ích chính đáng cho người lao động phát huy tính 
tích cực sáng tạo cho con người là nhân tố quan trọng có ý nghĩa quyết định trong 
lực lượng sản xuất. Liên hệ với đặc điểm của lực lượng sản xuất ở Việt Nam hiện 
nay là sản xuất nhỏ, thủ công phân tán và phát triển không đồng đều; để phát huy tiềm năng của lực lượng sản xuất cần phải có nhiều hình thức quan hệ sản xuất 
khác nhau. 
 Quan hệ sản xuất tác động trở lại lực lượng sản xuất theo 2 hướng:
• Nếu quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất 
thì nó sẽ mở ra một địa bàn rộng rãi, một khuynh hướng phù hợp và một động lực 
mạnh mẽ thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển .
• Nếu quan hệ sản xuất không phù hợp, lỗi thời hay “ tiên tiến giả tạo” so với 
trình độ phát triển của lực lượng sản xuất thì nó sẽ kìm hãm và gây khó khăn cho 
sự phát triển của lực lượng sản xuất. Song sự tác động kìm hãm đó chỉ là tạm thời 
, cuối cùng quan hệ sản xuất đó sẽ bị thay thế bằng quan hệ sản xuất mới phù hợp 
hơn với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất để thúc đẩy lực lượng sản xuất 
phát triển. 
 Quy luật phù hợp giữa quan hệ sản xuất và trình độ phát triển của llsx là quy 
luật chung nhất của sự phát triển xã hội, là quy luật phổ biến tác động trong toàn 
bộ tiến trình lịch sử nhân loại. Sự tác động này đã đưa loài người trải qua 5 phương 
thức sản xuất, tương ứng là 5 chế độ xã hội( SLIDE 24): công xã nguyên thủy, 
chiếm hữu nô lệ, phong kiến, tư bản chủ nghĩa, xã hội cộng sản tương lai. Nhưng 
không phải bất cứ nước nào cũng nhất thiết tuần tự trải qua tất cả các phương thức 
sản xuất. Thực tế, tùy theo điều kiện lịch sử cụ thể, một số nước có thể bỏ qua một 
hay một số phương thức sản xuất để tiến đến PTSX cao hơn. Ví dụ: Cách mạng Tư 
sản Pháp 1979 đã phá vỡ QHSX phong kiến lỗi thời, tạo điều kiện cho lực lượng 
sản xuất tạo điều kiện cho tư bản phát triển. Trong lịch sử phát triển nội tại của chủ 
nghĩa tư bản, từng ngày, từng giờ, LLSX mới hình thành tạo ra lớp người lao động 
mới, với yêu cầu phải thay đổi quan hệ sản xuất và cấu trúc thượng tầng tư bản chủ 
nghĩa để tiến tới xây dựng một hình thái kinh tế xã hội mới- thực hiện tính nhân 
đạo, nhân văn sâu sắc Biểu hiện đỉnh cao là Cách mạng tháng Mười Nga 1917 
hình thành nên hệ thống mới: xã hội chủ nghĩa.
 Xã hội ở một giai đoạn lịch sử nhất định được đặc trưng bởi những quan 
hệ sản xuất nhất định, hình thành một cách khách quan trong quá trình sản xuất xã 
hội. Mỗi hình thức quan hệ sản xuất thích ứng với một trình độ phát triển nhất định 
của lực lượng sản xuất, và là cơ sở để hình thành các thành phần kinh tế khác nhau 
trong nền kinh tế. Các thành phần kinh tế hiện nay ở nước ta: kinh tế nhà nước, 
kinh tế tập thể, kinh tế tư nhân( cá thể, tiểu chủ, tư bản tư nhân), kinh tế tư bản nhà 
nước, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Trong đó, thành phần kinh tế nhà nước giữ 
vai trò chủ đạo. Ta có thể thấy được rằng, sự ra đời của các thành phần kinh tế đó là dựa trên quy luật quan hệ sản xuất phải phù hợp với trình độ của lực lượng sản 
xuất. 
CHƯƠNG 2: Ý NGHĨA CỦA QUY LUẬT ĐỐI VỚI CON ĐƯỜNG ĐI LÊN 
XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Ở VIỆT NAM.
 1: Sự tất yếu phải vận dụng quy luật vào trong công cuộc xây dựng và 
đổi mới đất nước của Đảng ta.
 Quy luật quan hệ sản xuất phải phù hợp với trình độ của lực lượng sản xuất là 
quy luật cơ bản và phổ biến của xã hội. Quy luật “cơ bản” nghĩa là quy luật này 
quyết định các quy luật khác và các quy luật khác muốn giải quyết triệt để thì 
cũng phải hướng tới quy luật này.(Thuyết trình: muốn chứng minh, giải thích vì 
sao đạo đức bây giờ lại xuống cấp, tệ nạn tham những rộng khắp, để giải thích nó, 
chúng ta phải tìm về kinh tế, tìm về quy luật này. Rất nhiều nguyên nhân nhưng cái 
chính là sự tác động của mặt trái của kinh tế thị trường)Trong quá trình xây dựng 
đường lối phát triển kinh tế, cần ưu tiên, mở đường cho lực lượng sản xuất phát 
triển; đặc biệt là ưu tiên phát triển con người và khoa học kỹ thuật, công nghệ 
nhằm tạo ra hiệu quả, năng suất lao động cao hơn. (Liên hệ: Cần ưu tiên về con 
người -> chủ thể của LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT.Khoa học công nghệ-> Chủ thể 
của LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT -> năng suất lao động)Đồng thời, muốn lực lượng 
sản xuất phát triển nhằm nâng cao năng suất lao động, thì đòi hỏi con người phải 
tích cực cải tạo những quan hệ sản xuất cũ đã lỗi thời, lạc hậu kìm hãm, trói buộc 
lực lượng sản xuất phát triển. Trong quan hệ sản xuất cần phải thực hiện đa dạng 
hoá các hình thức sở hữu, tổ chức quản lý, phân phối sản phẩm nhằm thu hút, kích 
thích người lao động tham gia tích cực vào quá trình sản xuất, tạo ra năng suất lao 
động cao và góp phần thúc đẩy xã hội phát triển. 
 Trước đổi mới, chúng ta vận dụng không đúng quy luật này, xây dựng quan hệ 
sản xuất không trên cơ sở trình độ phát triển của lực lượng sản xuất, như đưa vào 
hợp tác xã quy mô cấp cao quá nhanh, cải tạo công thương nghiệp ồ ạt mang tính 
chiến dịch, tuyệt đối hóa sở hữu, thậm chí đồng nhất giữa quan hệ sở hữu với quan 
hệ sản xuất Về pháp lý, tự liệu sản xuất cũng thuộc sở hữu toàn dân, người lao 
động là chủ sở hữu có quyền sở hữu, chi phối, định đoạt tư liệu sản xuất và sản 
phẩm làm ra nhưng trên thực tế thì người lao động chỉ là người làm công, chế độ 
lương lại không hợp lý, không phản ánh đúng số lượng và chất lượng lao động của 
từng cá nhân đã đóng góp dẫn tới tình trạng đơn vị kinh tế mất dần tính chủ dộng, sáng tạo, mất động lực lợi ích, sản xuất kinh doanh kém hiệu quả ; nhưng 
không ai chịu trách nhiệm, không có cơ chế ràng buộc trách nhiệm nên người lao 
động thờ ơ với kết quả hoạt động của mình, sinh ra tiêu cực trong phân phối, chỉ có 
một số người có quyền định đoạt phân phối vật tư, vật phẩm, đặc quyền đặc lợi. 
Quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ lực lượng sản xuất tức là quan hệ sản xuất 
phải tạo điều kiện cho người lao động sáng tạo thì chúng ta lại coi nhẹ lợi ích cá 
nhân người lao động, dẫn đến triệt tiêu động lực bên trong của người lao động . 
Trong khi lực lượng sản xuất còn yếu kém thì quan hệ sản xuất lại quá phát triển, 
phát triển với mức độ cao đã để lại rất nhiều hậu quả.
 Đối với thực tế lịch sử nước ta, để thay đổi bộ mặt đất nước, từ nghèo nàn lạc 
hậu, tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội, cần phải xoá bỏ cơ chế quản lý tập trung 
quan liêu, bao cấp và chuyển nhanh sang cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ 
nghĩa. 
 Bởi những lý do trên, quy luật quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ của lực 
lượng sản xuất rất cần thiết được coi trọng và vận dụng vào xây dựng xã hội chủ 
nghĩa ở Việt Nam, nhất là khi nước ta đang trong thời kì quá độ lên xã hội chủ 
nghĩa, có những bước chuyển biến quan trọng về mọi mặt : kinh tế, văn hóa, xã 
hội, đời sống, 
 2. Sự thay đổi của đất nước ta nhờ vận dụng quy luật vào công cuộc xây 
dựng xã hội chủ nghĩa. 
 Nắm vững được quy luật về sự phù hợp của quan hệ sản xuất với lực lượng 
sản xuất giúp cho Đảng ta vận dụng có hiệu quả quy luật trong con đường đưa đất 
nước thoát ra khỏi tình trạng nghèo nàn, lạc hậu và kém phát triển. Quá trình đổi 
mới đã đặt ra nhiều lý luận quan trọng , đồng thời cũng đã đạt được nhiều thành 
tựu to lớn nhờ áp dụng quy luật trên vào việc giải quyết những vấn đề lý luận đó 
một cách đúng đắn.
 Từ năm 1986 đến nay, đối với nước ta, đi lên chủ nghĩa xã hội là con 
đường hợp với xu thế thời đại và điều kiện cụ thể của quốc gia. Tuy nhiên, chúng 
ta tiến lên chủ nghĩa xã hội từ một nền kinh tế phổ biến là sản xuất nhỏ, bỏ qua chế 
độ tư bản chủ nghĩa, nên phải trải qua thời ký quá độ. Đi lên xã hội chủ nghĩa, 
nước ta thực hiện chính sách từng bước đổi mới đất nước, đưa đất nước phát triển 
tiến lên mục tiêu đã đề ra. Tại đại hội lần thứ VI (1986), Đảng ta đã đề ra đường lối 
đổi mới toàn diện đất nước, trong đó lấy đổi mới kinh tế làm trọng tâm với nội 
dung cơ bản là phát triển nền kinh tế nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ 
nghĩa. Từ đó đến nay, đất nước ta đã có những bước phát triển vượt bậc, thoát khỏi cuộc khủng hoảng kinh tế - xã hội và luôn đạt mức tăng trưởng cao. Những thành 
tựu đó khẳng định tính đúng đắn của đường lối đổi mới nói chung và chủ trương 
phát triển nền kinh tế nhiều thành phần nói riêng. Điểm yếu nổi lên là kinh tế của 
chúng ta còn quá nghèo nàn, lạc hậu vì vậy khâu trọng yếu mà nước ta phải thực 
hiện đó là phát triển lực lượng sản xuất, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá 
đất nước, xây dựng cơ sơ vật chất cho chủ nghĩa xã hội. Tuy nhiên cũng không 
phải đạt được kết quả ngay tức thì, mặc dù lực lượng sản xuất của nước ta không 
ngừng phát triển, trình độ của người lao động không ngừng được nâng lên, công 
tác giáo dục và đào tạo được chú trọng nhưng chưa đúng yêu cầu của thời ký đổi 
mới, không có tính cạnh tranh. Tư liệu sản xuất tuy phát triển song vẫn còn thấp 
kém, lạc hậu, không đều, sở hữu tư liệu sản xuất dẫn đến tình trạng phân hoá giàu 
nghèo. Nhưng Đảng và Nhà nước ta nhạy bén trước thời cuộc khắc phục tình hình, 
với việc đưa ra quan hệ sản xuất bằng con đường đúng đắn với cơ chế tồn tại nhiều 
thành phần kinh tế do đố tồn tại cùng một lúc nhiều quan hệ sản xuất khác nhau 
tương ứng với trình độ phát triển cao, thấp khác nhau, với lực lượng sản xuất thấp 
kém không đồng đều nước ta sử dụng quan hệ sản xuất không đồng đều, khắc phục 
tình trạng lực lượng sản xuất thấp kem lại sử dụng quy luật quan hệ sản xuất quá 
cao hoặc không phù hợp, điều này hợp quy luật bước đầu vận dụng đúng quy luật.
 Hiện nay, Đảng ta đang lãnh đạo đất nước thực hiện công cuộc công 
nghiệp hoá – hiện đại hoá, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ. Muốn làm tốt 
trọng trách này, thì phải tạo điều kiện cho bản thân nền kinh tế, trong đó thành 
phần kinh tế tư nhân là một thành phần rất năng động, hiệu quả. Trong suốt quá 
trình đổi mới 25 năm qua, Đảng ta không ngừng tìm tòi, phát triển nhận thức về 
mối quan hệ giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất trên tổng thể và đối với 
từng yếu tố cấu thành quan hệ sản xuất. Đó là một quá trình vận động, phát triển 
liên tục về nhận thức thông qua lãnh đạo, chỉ đạo thực tiễn công cuộc công nghiệp 
hoá, hiện đại hoá ở nước ta trong thời gian qua đã đạt được những thành tựu to lớn:
+ 1986 -1990: GDP tăng 4,4%/năm. Đây là giai đoạn chuyển đổi cơ bản cơ chế 
quản lý cũ sang cơ chế quản lý mới, thực hiện một bước quá trình đổi mới đời sống 
KTXH và giải phóng sức sản xuất.
+ 2005 – 2010: Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân 5 năm đạt 7%. Mặc dù khủng 
hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu, nhưng thu hút vốn đầu tư nước ngoài 
vào nước ta đạt kết quả cao. Trong 5 năm, tổng vốn FDI thực hiện đạt gần 45 tỉ 
USD, vượt 77% so với kế hoạch đề ra. Tổng số vốn đăng kí mới và tăng thêm đạt 
150 tỉ USD, gấp 2,7 lần kế hoạch đề ra và gấp hơn 7 lần so với giai đoạn 2001 –