Đề tài Quá trình hình thành và phương pháp nắm vững vấn đề kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam

Đề tài: 
Quỏ trỡnh hỡnh thành và phương 
phỏp nắm vững vấn đề kinh tế thị 
trường định hướng xó hội chủ 
nghĩa ở Việt Nam 
 1 
Mở bài 
 Sau 15 năm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng , bằng sự nỗ lực sáng tạo 
của quần chúng , các nghành, các cấp, chúng ta đã vượt qua được khủng hoảng, 
đạt được những thành tựu to lớn và rất quan trọng trong hoạt động thực tiễn trên 
nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội: kinh tế tăng trưởng nhanh, chính trị ổn định, 
mở rộng quan hệ kinh tế đối ngoại và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế, tận dụng 
nguồn vốn và công nghệ, phát huy nội lực đất nước, đẩy mạnh công nghiệp hoá-
hiện đại hoá, bộ mặt kinh tế-xã hội thay da đổi thịt từng ngày, đời sống đại bộ phận 
nhân dân được cải thiện rõ nét. 
 Trong quá trình đổi mới, một trong những vấn đề tư duy lý luận cốt lõi thuộc về 
đường lối là sự chuyển đổi từ nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh 
tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. 
 Với mong muốn tìm hiểu các vấn đề khi xây dựng và phát triển kinh tế thị trường 
định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam như: vì sao chúng ta phải phát triển kinh 
tế thị trường, mục đích phát triển kinh tế thị trường là gì, những đặc điểm và thực 
trạng kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta... Vì vậy em đã chọn 
đề tài “Một số vấn đề kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt 
Nam” 
 2 
I Khái niệm kinh tế thị trường. 
 Kinh tế thị trường là một kiểu tổ chức kinh tế-xã hội.Trong đó từ sản xuất đến 
tiêu dùng đều thông qua thị trường. Là một hình thức phát triển cao của kinh tế 
hàng hoá trong đó các quan hệ kinh tế đều được tiền tệ hoá. Kinh tế hàng hoá vận 
đông theo cơ chế thị trường 
II. Sự cần thiết khách quan phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội 
chủ nghĩa. 
 Kinh tế hàng hoá vận hành theo cơ chế thị trường phát triển từ sơ khai đến hiện 
đại là một công trình sáng tạo của loài người trong quá trình sản xuất và trao đổi. 
Trước đây có quan niệm cho rằng kinh tế hàng hoá là sản phẩm riêng có của chủ 
nghĩa tư bản.Đây là quan điểm sai.Từ đó kinh tế xã hội chủ nghĩa vận hành theo cơ 
chế tập trung ,quan liêu bao cấp ,làm cho nền kinh tế phát triển trì trệ,là một trong 
những nguyên nhân làm cho chủ nghĩa xã hội khủng hoảng. Đó là trình độ văn 
minh mà nhân loại đã đạt được, chứ không phải là phát minh của chủ nghĩa tư bản. 
Nền kinh tế hàng hoá vận hành theo cơ chế thị trường trên thực tế đã tỏ rõ nhiều lợi 
thế nhưng đồng thời cũng bộc lộ những khuyết tật cần khắc phục. Nhờ có cơ chế 
thị trường, việc phân bổ và sử dụng các nguồn lực của nền kinh tế đã có hiệu quả 
hơn. Động lực lợi ích kinhtế đã phát huy tác dụng mạnh hơn, cơ chế quản lý mới đã 
được vận hành và ngày càng tham gia đầy đủ hơn phân công lao động ở trong nước 
và quốc tế. Chinh sách phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần vận hành 
theo cơ chế thị trường không những không làm hạn chế khả năng thu hút, đầu tư 
xây dựng đất nước, mà còn thực hiện chính sách đại đoàn kết toàn dân, phát huy 
nội lực gắn với khai thác cao nhất nguồn lực bên ngoài, kết hợp sức mạnh dân tộc 
với sức mạnh thời đại đưa đất nước ta vững bước đi lên. 
 Trước những lợi ích đóĐảng và nhà nước ta chủ trương chuyển từ nền kinh tế 
hành chính, quan liêu, bao cấp sang nền kinh tế thị trường bất kì, mà là một nền 
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Về thực chất ở đó vừa kế thừa 
 3 
những thành tựu tiến bộ trong lịch sử phát triển nhân loại mà đỉnh cao là chủ nghĩa 
tư bản, vừa gắn liền với mục tiêu của chủ nghĩa xã hội. 
 Nhờ sử dụng triệt để kinh tế thị trường nên chủ nghĩa tư bản đã đạt được những 
thành tựu về kinh tế- xã hội, phát triển lực lượng sản xuất và nâng cao năng suất lao 
động xã hội. Nhờ sử dụng kinh tế thị trường, quản lí xã hội dưới chủ nghĩa tư bản 
đã đạt được những thành quả văn minh hành chính, văn minh công nghiệp, văn 
minh trí tuệ... 
 Vì vậy chủ nghĩa xã hội cũng phải biết kế thừa và sử dụng các ưu điểm của kinh 
tế thị trường, loại bỏ những khuyết tật của nó để xây dựng thành công chủ nghĩa xã 
hội. 
 Phát triển kinh tế thị trường có vai trò quan trọng. Đối với nước ta muốn chuyển từ 
nền kinh tế còn kém phát triển lên sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa thì không còn con 
đường nào khác là phải phát triển kinh tế thị trường. Kinh tế thị trường khắc phục 
được kinh tế tự nhiên tự cấp tự túc, đẩy mạnh phân công lao động xã hội phát triển 
ngành nghề, tạo việc làm cho người lao động, khuyến khích ứng dụng công nghệ- 
kĩ thuật mới nhằm tăng năng suất lao động, tăng số lượng, chủng loại, hàng hoá, 
dịch vụ, thúc đẩy tích tụ tập trung sản suất, mở rộng giao lưu kinh tế giữa các địa 
phương, các vùng lãnh thổ, thúc đẩy việc phát huy tính năng động sáng tạo của mỗi 
người lao động, mỗi đơn vị kinh tế đông thời tạo ra cơ chế phân bổ và sử dụng các 
nguồn lực của xã hội hợp lý, tiết kiệm. Vì vậy phát triển kinh tế thị trường được 
coi là chiếc đòn xeo để xây dựng chủ nghĩa xã hội , là phương tiện khách quan để 
xã hội hoá xã hội chủ nghĩa . 
 Mặt khác chúng ta cần phải nắm lấy vai trò to lớn của kinh tế thị trường để đưa 
nền kinh tế thoát khỏi tình trạng trì trệ, kém phát triển. Nắm bắt và hạn chế 
những mặt tiêu cực, mặt trái, khuyết tật của kinh tế thị trường. Bởi vì kinh tế thị 
trường thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế trên cơ sở khơi dậy nguồn tiềm 
năng, sức sáng tạo của nhân dân ta để sản xuất và nâng cao đời sống nhân dân. Sự 
 4 
phân công lao động xã hội ngày càng phát triển sự chuyên môn hoá ngày càng sâu 
tiến tới sự phân công và hợp tác quốc tế. Trong khi đó nước ta chuyển sang chủ 
nghĩa xã hội từ điểm xuất phát thấp, kinh tế xã hội còn nghèo nàn lạc hậu chưa có 
cơ sở để đảm bảo thực hiện thành công chủ nghĩa xã hội. Kinh tế thị trường còn là 
sự tồn tại của những chủ thể kinh tế độc lập tự chủ trong sản xuất kinh doanh có 
lợi ích riêng để họ có quyền ra quyết định phi tập trung hoá. Vì vậy trong điều kiện 
chế độ công hữu xã hội chủ nghĩa cũng có thể thực hiện được thể chế kinh tế thị 
trường. 
 Trước đậy có quan niệm cho rằng kinh tế thị trường và chủ nghĩa xã hội không 
thể dung hợp với nhau, chúng là những thực thể xã hội tuyệt đối loại bỏ lẫn nhau. 
Đã là chủ nghĩa xã hội thì không thể là kinh tế thị trường. Họ cho rằng kinh tế thị 
trường là chủ nghĩa tư bản và khi đưa ra đòi hỏi trong hai điều kiện phải chọn lấy 
một. Họ hi vọng rằng trước sự năng động hấp dẫn của kinh tế thị trường so với kinh 
tế bao cấp nhân dân sẽ chọn chủ nghĩa tư bản nhưng họ đã sai kinh tế thị trường có 
cả mặt tích cực và mặt tiêu cực, nó như “ con dao hai lưỡi” trong tiến trình xây 
dựng chủ nghĩa xã hội. Kinh tế thị trường là con đường dẫn tới giàu có, văn minh, 
là bạn đồng hành của chủ nghĩa xã hội, nhưng nó cũng có thể dẫn đến chệch hướng 
xã hội chủ nghĩa, tự phát đi theo con đường tư bản chủ nghĩa trái với mục tiêu mà 
Đảng, Bác Hồ và nhân dân đã chọn. Vì vậy cần định hướng xã hội chủ nghĩa cho 
kinh tế thị trường để kinh tế thị trường phát triển phục vụ cho xây dựng thành công 
chủ nghĩa xã hội. 
III. Những đặc điểm cơ bản của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ 
nghĩa ở Việt Nam. 
1. Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là sự kết hợp giữa cái 
chung và cái đặc trưng. 
 1.1. Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam mang những 
đặc tính chung của kinh tế thị trường. đó là quy luật giá cả,quy luật cung_cầu,quy 
 5 
luật giá trị... Trên thị trường giá cả là phạm trù kinh tế trung tâm, là công cụ quan 
trọng thông qua cung cầu để kích thích và điều tiết hoạt động kinh tế của các chủ 
thể kinh tế tham gia thị trường. Sự biến động của cung cầu kéo theo sự biền động 
giá cả trên thị trường và ngược lai giá cả thị trường cũng điều tiết cung cầu. Mặt 
khác có sự cạnh tranh gay gắt giữa các chủ thể kinh tế tham gia thị trường nhằm 
giành giật những điều kiện kinh doanh thuận lợi. Trong cuộc cạch tranh đó tất yếu 
có người được và người thua nên sự phá sản của một bộ phận doanh nghiệp là khó 
tránh khỏi. Trong đó có cạnh tranh lành mạnh và cạnh tranh không lành mạnh. 
Cạnh tranh lành mạnh là sự cạnh tranh được tiến hành trong khuôn khổ pháp luật 
cuả nhà nước và bằng những biện pháp kinh tế , kĩ thuật nhằm nâng cao năng suất 
lao động, số-chất lượng hàng hoá, dịch vụ bằng tiết kiệm chi phí sản xuất, chi phí 
lưu thông để nâng cao mức lãi.Cạnh tranh lành mạnh là động lực để phát triển kinh 
tế hàng hoá. Cạnh tranh không lành mạnh là cạnh tranh được tiến hành bằng 
những hình thức và thủ đoạn phi kinh tế, lẩn tránh sự kiểm soát của nhà nước, kinh 
doanh phi pháp thu lời bất chính. Sự cạnh tranh này gây thiệt hại cho người tiêu 
dùng và những đối tác có liên quan do vậy cần phải nghiêm trị bằng phấp luật. 
Vậy kinh tế thị trường chịu tác động hàng ngày hàng giờ của các quy luật kinh tế 
khách quan như quy luật giá trị, quy luật cung cầu, quy luật cạnh tranh chứ không 
phải là những quy luật mang tính hình thức như trong mô hình kinh tế cũ. Cơ chế 
thị trường là cơ chế kinh tế tất yếu vì chỉ thông qua cơ chế thị trường mới liên kết 
các nhà sản xuất riêng lẻ vào hoạt động kinh tế của quốc gia. Cạnh tranh là tất yếu 
để tồn tại của doanh nghiệp. Mỗi đơn vị kinh tế là một chủ thể tự do, tự chủ kinh 
doanh theo pháp luật. Kinh tế tư nhân có vai trò quan trọng trongviệc làm sống 
động thị trường. Trong nền kinh tế thị trường tiền tệ đóng vai trò rất quan trọng. 
Đồng tiền phát huy đầy đủ các chức năng của mình, đồng tiền quốc gia từng bước 
hội nhập thị trường khu vực và quốc tế. Tối ưu hoá các hoạt động kinh tế để đạt 
lợi nhuận tối đa. 
 Bên cạnh những nét chung đó kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa còn 
có những nét đặc thù. Đó là kiểu tổ chức nền kinh tế trong quá trình đi lên chủ 
 6 
nghĩa xã hội từ một nước nông nghiệp lạc hậu kinh tế kém phát triển. Kiểu tổ 
chức nền kinh tế này nhằm nhanh chóng đưa đất nước ta đạt đến mục tiêu “ dân 
giàu nước mạnh xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”. Nền kinh tế thị trường 
định hướng xã hội chủ nghĩa là một nền kinh tế gồm nhiều thành phần, trong đó 
kinh tế nhà nước và kinh tế tập thể phải trở thành nền tảng và kinh tế nhà nước 
giữ vai trò chủ đạo. Các thành phần kinh tế đều vận động theo định hướng chung 
và theo khuôn khổ pháp luật của nhà nước xã hội chủ nghĩa. Kinh tế thị trường 
định hướng xã hội chủ nghĩa thực chất là kiểu tổ chức kinh tế hàng hoá dựa trên 
những nguyên tắc và bản chất của chủ nghĩa xã hội. Kinh tế thị trường định hướng 
xã hội chủ nghĩa là mô hình kinh tế mở cả bên trong và bên ngoài. 
1.2. Đồng thời kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa nhằm mục đích phát 
triển lực lượng sản xuất ,xây dựng cơ sở vật chất kĩ thuật cho chủ nghĩa xã hội và 
hoàn thiện quan hệ sản xuất trên cả ba mặt: sở hữu, tổ chức, phân phối. 
 Định hướng xã hội chủ nghĩa thể hiện sự phát triển của lực lượng sản xuất là 
từng bước xây dựng cơ sở vật chất-kĩ thuật của chủ nghĩa xã hội, đẩy mạnh công 
nghiệp hoá-hiện đại h ...  một số trận địa quan trọng ,chưa phát 
huy tốt vai trò chủ đạo trên thị trường .Quản lý xuất nhập khẩu còn nhiều sơ hở 
,tiêu cực .Chế độ phân phối thu nhập còn nhiều bất hợp lý .Ngoài ra còn được thể 
hiện ở sự phân công lao dộng chưa phát triển ,cơ sở vật chất kỹ thuật lạc hậu ,thị 
trường chưa hình thành đồng bộ ,sức cạnh tranh của hàng hoá còn yếu . 
 2.Mục tiêu phấn đấu 
 17 
 Đến năm 2005 là hình thành cơ bản về kinh tế thị trường định hướng xã 
hội chủ nghĩa .2010đưa nước ta ra khỏi tình trạng một nước nghèo và chậm phát 
triển .2020 hình thành về cơ bản thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ 
nghĩa 
3.Giải pháp. 
 Thực hiện nhất quán chính sách kinh tế nhiều thành phần.Coi đây là điều 
kiện cơ sở để thúc đẩy kinh tế thị trường phát triển ,nhờ đó mà sử dụng có hiệu quả 
sức mạnh tổng hợp của mọi thành phần kinh tế ,huy động những tiềm năng to lớn 
còn bị phân tán của xã hội vào phát triển sản xuất . Để thực hiện tốt chính sách này 
:một mặt ,phải thể chế hoá các quan điểm của Đảng thành pháp luật ,chính sách cụ 
thể để khẳng định :sự phát triển kinh tế nhiều thành phần là một chính sách lâu dài 
,nhất quán của Đảng ,nhà nước ta ,để tạo môi trường pháp lý cho các doanh nghiệp 
thuộc các thành phần kinh tế yên tâm đầu tư làm ăn lâu dài ;mặt khác phải kiên 
quấêt trấn áp ,ngăn chặn mọi hành vi lừa đảo ,trốn lậu qua biên giới ,làm hàng 
giả...nhằm bảo vệ sản xuất, kinh doanh bình thường của các doanh nhgiệp. 
 Mở rộng phân công lao động, phân bố lại lao động và dân cư trong phạm vi cả 
nước cũng như từng địa phương, từng vùng theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại 
hoá. Muốn khai thác mọi nguồn lực cần phát triển nhiều nghành nghề, sử dụng có 
hiệu quả cơ sở vật chất kĩ thuật hiện có và tạo việc làm cho người lao động. Phân 
công lại lao động giữa các nghành theo hướng chuyên môn hoá, hợp tác hoá, lao 
động công nghiệp và dịch vụ tăng tuyệt đối và tương đối, lao động nông nghiệp 
giảm tuyệt đối giữa lao động và tài nguyên, bảo vệ và phát triển môi trường sinh 
thái. Cùng với mở rộng phân công lao động xã hội trong nước, tiếp tục mở rộng 
phân công và hợp tác lao động quốc tế. 
 Tạo lập và phát triển đồng bộ các yếu tố thị trường. Đây là biểu hiện và tiền đề 
quan trọng nhất để phát triển kinh tế thị trường. Thị trường là sản phẩm tất yếu của 
sản xuất và lưu thông hàng hoá. Sản xuất và lưu thông hàng hoá càng phát triển thì 
 18 
thị trường càng mở rộng. Sản xuất, lưu thông hàng hoá quyết định thị trường, song 
thị trường cũng tác động trở lại thúc đẩy sản xuất và lưu thông hàng hoá để mở 
rộng thị trường và tạo lập đồng bộ các yếu tố thị trường cần tôn trọng quền tự chủ 
sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp, bảo đảm sự cạnh tranh bình đẳng giữa 
các thành phần kinh tế ; xây dựng thị trường xã hội thống nhất và thông suốt cả 
nước; phát triển mạnh thị trường hàng hoá và dịch vụ, trên cơ sở tìm hiểu nhu cầu 
mà tăng quy mô, chủng loại, nâng cao chất lượng, tăng sức cạnh tranh của hàng 
tiêu dùng và dịch vụ để thoả mãn nhu cầu trong nước và mở rộng kim nghạch xuất 
khẩu. Đẩy mạnh công nghiệp hoá hiện đại hoá để tăng năng suất lao động, hạ giá 
thành sản phẩm tạo điều kiện giảm giá cả hàng hoá, tăng thu nhập, tăng sức mua, 
làm cho dung lượng thị trường, nhất là thị trường nông thôn tăng lên. Hình thành và 
phát triển các thị trường sức lao động, vốn, tiền tệ, chứng khoán. Để các thị trường 
này phát triển cần triệt để xoá bỏ bao cấp, thực hiện nguyên tắc: tự do hoá giá cả, 
tiền tệ hoá tiền lương; mở rộng các loại thị trường, thực hiện giao lưu hàng hoá 
thông suốt trong cả nước, lành mạnh hoá thị trường, khắc phục tình trạng kinh tế 
ngầm, kiểm soát và xử lý nghiêm minh các vi phạm thị trường. 
 Đẩy mạnh cách mạng khoa học- công nghệ, nhằm phát triển kinh tế theo hướng 
công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Trong kinh tế thị trường các doanh nghiệp chỉ có 
thể đứng vững trong cạnh tranh nếu thường xuyên tổ chức lại sản xuất , đổ mới 
thiết bị, công nghệ nhằm tăng năng suất lao động để hạ thấp chi phí sản xuất, nâng 
cao chất lượng sản phẩm . 
 Giữ vững ổn định chính trị, hoàn thiện hệ thống pháp luật đổi mới các chính sách 
tài chính, tiền tệ, giá cả. Đó là những nhân tố quan trọng để phát triển kinh tế thị 
trường, để các nhà sản xuất kinh doanh trong và ngoài nước yên tâm đầu tư. Giữ 
vững ổn định chính trị là giữ vững sự lãnh đạo của Đảng với sự nghiệp đổi mới, 
tăng cường vai trò quản lí của nhà nước, vai trò làm chủ của nhân dân. Nhà nước 
cần hạn chế can thiệp trực tiếp vào sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp mà 
tập trung làm tốt các chức năng tạo môi trừơng, hướng dẫn, hỗ trợ những yếu tố cần 
thiết để các doanh nghiệp phát triển. Nhà nước cần tăng cường quản lí và kiểm 
 19 
soát. Nhà nước phải ổn định kinh tế vĩ mô: chống lại khủng hoảng, thất nghiệp, 
sửa chữa và khắc phục những khuyết tật của thị trường, phân phối và phân phối lại 
thu nhập quốc dân, xây dựng hệ thống pháp luật để tạo môi trường pháp lí cho các 
chủ thể kinh tế hoạt động. Nhà nước tôn trọng tính khách quan của kinh tế thị 
trường, phát huy những mặt tích cực hạn chế và khắc phục những mặt tiêu cực. 
 Đào tạo đội ngũ quản lí kinh tế và các nhà kinh doanh giỏi, phù hợp với yêu cầu 
của kinh tế thị trường theo định hường xã hội chủ nghĩa. Chúng ta cần đẩy mạnh 
đào tạo và đào tạo lại đội ngũ cán bộ quản lí kinh tế , kinh doanh cho phù hợp với 
mục tiêu phát triển kinh tế trong thời kì mới. Cần bồi dưỡng đãi ngộ đúng đắn với 
độ ngũ cán bộ nhằm nâng cao trình độ nghiệp vụ, bản lĩnh quản lí, kinh doanh của 
họ. 
 Mở rộng quan hệ kinh tế đối ngoại để phát triển kinh tế thị trường. Trong xu thế 
quốc tế hoá đới sống kinh tế, mọi quốc gia muốn thúc đẩy kinh tế thị trường phát 
triển phải hoà nhập nền kinh tế trong nước với nền kinh tế thế giới. Muốn vậy phải 
đa dạng hoá hình thức, đa phương hoá đối tác; phải quán triệt nguyên tắc đôi bên 
cùng có lợi, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau và không phân biệt chế 
độ chính trị xã hội. 
Kết luận 
 Qua tìm hiểu về kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam em 
đã biết vì sao nước ta lại phải lựa chọn phát triển kinh tế thị trường và kinh tế thị 
trường là lực chọn đúng đắn và cần thiết cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. 
Khi chúng ta chuyển sang chế độ mới xã hội chủ nghĩa từ một nước kinh tế còn lạc 
hậu và nền kinh tế còn kém phát triển vì vậy để xây dựng thành công chủ nghĩa xã 
hội chúng ta phải tìm ra con đường đúng đắn tạo cơ sở vững chắc xây dựng thành 
 20 
công chủ nghĩa xã hội. Vì thế chúng ta phải phát triển kinh tế thị trường. Để kinh tế 
thị trường không đi chệch hướng tư bản chủ nghĩa. Chúng ta phải định hướng xã 
hội chủ nghĩa. Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa vận hành trên cơ chế 
thị trường có sự quản lí vĩ mô của nhà nước. Trong kinh tế thị trường ở nước ta có 
đặc điểm khác với kinh tế thị trường của các nước khác. Trong kinh tế thị trường ở 
nước ta tăng trưởng kinh tế gắn liền với sự tiến bộ và công bằng xã hội. Đó là xây 
dựng một xã hội dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Đồng 
thời phát triển lực lượng sản xuất, xây dựng cơ sở vật chất kĩ thuật cho chủ nghĩa xã 
hội và hoàn thiện quan hệ sản xuất trên cả ba mặt: sở hữu, tổ chức, phân phối. 
Chúng ta cũng thấy được phương hướng và giải pháp của Đảng và nhà nước đề ra 
trong những năm tới để đưa kinh tế thị trường ngày càng phát triển, đưa nước ta 
phát triển ổn định bền vững. 
Một số tài liệu tham khảo 
 21 
 1.Phát triển nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa 
 TS. Vũ Văn Phúc. 
 2.Về nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta 
 GS.PTS Lê Hữu Nghĩa 
 3. Kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam 
 GS.PTS Chu Văn Cấp 
 4. Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa 
 Tạp chí Kinh tế thị trường 
 Tô Xân Dân- Hoàng Xuân Nghĩa 
 5.Tìm hiểu và xác định những đặc trưng của nền kinh tế thị trường định 
hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam 
 Tạp chí Kinh tế và phát triển 
 GS.TS Hoàng Đạt 
 6. Nâng cao vai trò của thành phần kinh tế nhà nước 
 Tạp chí Hoạt động khoa học 
 TS Nguyễn Minh Khải 
 7. Hiểu thế nào là kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa 
 Tạp chí kinh tế phát triển 
 22 
 PGS.TS Mai Ngọc Cường 
 23 
Mục lục 
Lời mở đầu............................................................................................................ 1 
I. Khái niệm kinh tế thị trường ............................................................................. 2 
II. Sự cần thiết khách quan phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN ..... 2 
III. Những đặc điểm cơ bản của kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt 
Nam ...................................................................................................................... 4 
1. Kinh tế thị trường định hướng XHCN là sự kết hợp giữa cái chung và cái đặc 
trưng ...................................................................................................................... 4 
1.1. Kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam mang những đặc tính chung 
của kinh tế thị trường ............................................................................................. 4 
1.2. Kinh tế thị trường định hướng XHCN nhằm mục đích phát triển lực lượng sản 
xuất, xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH vào hoàn thiện quan hệ sản xuất 
trên cả 3 mặt: sở hữu, tổ chức, phân phối................................................................ 6 
1.3. Kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam là một mô hình tổng quát 
của nước ta trong thời kỳ quá độ............................................................................. 7 
2. Kinh tế thị trường định hướng XHCN dựa trên ................................................... 9 
2.1. Kinh tế thị trường định hướng XHCN dựa trên nhiều quan hệ sở hữu về tư liệu 
sản xuất trên cơ sở đó thành phần kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo .................. 9 
2.2. Có nhiều hình thức phân phối ........................................................................ 10 
2.3. Tăng trưởng kinh tế gắn với công bằng xã hội ............................................... 11 
 24 
2.4. Phát triển văn hoá giáo dục nhằm tạo nguồn nhân lực và nâng cao dân trí, xây 
dựng nền văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc ............................................................ 13 
2.5. Phát triển kinh tế "mở" .................................................................................. 14 
IV. 1. Thực trạng kinh tế thị trường và trình độ kém phát triển ........................ 14 
2. Mục tiêu phấn đấu ............................................................................................ 15 
3. Giải pháp .......................................................................................................... 15 
Kết luận............................................................................................................... 18